×

جستجو

معرفی کتیبۀ ترجیع‌بند محتشم کاشانی در محراب مسجد شاه عباس در شهر دربند روسیه

این مسجد، از معدود مساجدی است که دارای محراب با کتیبۀ فارسی است. حضور کتیبۀ فارسی در محراب، تنها در چند کشور در منطقه قفقاز دیده شده و نویسنده، نمونه‌ای در ایران مشاهده نکرده است.
این مسجد که ذیل پروندۀ دربند در سال ۲۰۰۳م در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، طبق یکی از کتیبه های فارسی آن در سال ۱۰۳۶ق توسط قرخان سوازلو، حاکم دربند و به فرمان شاه عباس، بنا شده است.
بر دیوار بیرونی مسجد، دهانۀ چشمه‌ای به نام علمدار و همچنین یک کتیبه فارسی قرار دارد که خط اول آن تراشیده شده و در خطوط بعدی نام مرمت گر و تاریخ مرمت مسجد ذکر شده است.
جدای از ترجیع بند محتشم، چهار کتیبه فارسی دیگر نیز در محراب، شبستان و ورودی مسجد قرار گرفته است.
بخشی از متن کتیبه شبستان:
هذا بناء ابوالمظفر شاه عباس بهادرخان حسینی/
و بسعی قرخان() بیگ سوازلو() ولد پولادبک/
خوش گوشۀ با صفاست آنجا/
گویا نظر خداست آنجا/ نوشتن این تاریخ بارس ایل سنۀ ۱۰۳۶ بخشی از متن کتیبه درون محراب:
حمد بیحد واحد یکتا بخداوند خالق اکبر/ در زمان شه عدالت دین
شاه سلطان حسین دین پرور/ ابتداء بهار و موسم گل جمع گشتند مردمان اکثر/
بذل کردند تحفه هریک بهر تعمیر مسجد و منبر/ در ثوابش محله و بازار....
از روز شهادت طفلان حضرت مسلم تا آغاز محرم، شب‌ها مسجد در اختیار کودکان است و همه امور از جمله سخنرانی، عزاداری و مدیریت کارها، بر عهده آنهاست.

 

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
جستار چهارم از پنج جستار در باب نقش معماری و شهر در رمان یوسف‌آباد، خیابان سی‌وسوم، نوشته‌ی سینا دادخواه [۴] | نازنین عارف‌کیا
آخرین راوی رمان، دختری بیست‌­ساله به اسم نداست که نام او نیز مانند سه شخصیت دیگر، از بخش اول تا چهارم بارها تکرار شده و در تمام بخش‌­های دیگر حضور دارد. تجربه‌­ی ندا در مواجهه با شهر و بناها قدری متفاوت با بقیه­‌ی راویان است؛ چرا که مسیر زندگی او نیز تفاوت­‌های زیادی با باقی شخصیت­‌ها دارد. او که دوران نوجوانی خود را، مانند سامان، در شهرک اکباتان گذرانده، زمانی ناچار به کوچ همراه خانواده­‌اش شده و به بندرعباس می‌­رود.
احیای «شهر اسلامی» در قرون ۲۰ و ۲۱ | میزگرد
«شهر اسلامی» به‌عنوان یک مفهوم و موضوع تاریخی مبهم از قرن نوزدهم در تخیل اروپایی ابداع شده است. با این حال، نقد شرق‌شناسی این انتظار را که تجدید حیات عقاید و سیاست‌های اسلامی آغازگر مرحله جدیدی از شهرسازی اسلامی باشد، به‌ویژه در حکومت‌های دین‌سالاری مسلمان مانند ایران و همچنین ترکیه و خلیج‌فارس، فرونشانده است.
نظم بصری تفرجگاه؛ چهارباغ اصفهان صفوی و تجربه‌های حسی‌اش | برگزاری رویداد
فرشید امامی بر اساس کتاب اخیر خود با عنوان اصفهان: معماری و تجربه شهری در ایران اولیه (انتشارات دانشگاه ایالتی پن، 2024) که به تازگی...
«تأملی بر اسطوره‌ی شیخ بهایی در معماری» | جعفر طاهری
اندیشه‌ی اسطوره‌ای بهاء‌الدین عاملی (شیخ بهایی)، بیش از چهار سده حاکم بر قلمروهای گوناگون علوم و فنون، بویژه معماری بوده است. مقاله‌ی حاضر تأملی تاریخی در آثار و لایه‌های پنهان زندگی شیخ بهایی و ارتباط او با قلمرو معماری است؛ و تلاش می‌کند با استناد به مدارک تاریخی اندیشه‌ی دیرپای توانایی و حضور برجسته‌ی شیخ در قلمرو معماری را مورد تحلیل قرار دهد.

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر