در دورۀ قاجاریه امامزاده علاوه بر نقش مذهبیْ در شهر به منزلۀ فضای شهری نیز نقش داشت. در این دوره امامزاده تنها مکانی مقدس مثل مسجد نبود. حضور فرزند یا نوادۀ امام در این مکان به منزلۀ فردی حاضر در ذهنیت زائران و مجاوران و در نحوۀ برخورد آنها با مکان و انتظار از مکان تأثیرگذار بود. به تدریج شکل‌گیری و تثبیت مجموعۀ فضاهای امامزاده این کارکرد ذهنی را به کارکردی عینی تبدیل کرد. بنابراین در دورۀ قاجاریه نقش متفاوتی برای امام‌زاده‌ها رقم می‌خورد که بخشی از نقش عام آنهاست. امامزاده سید اسماعیل در محلۀ چاله میدان نیز علاوه بر نقش مذهبی، در مقیاس این محله میدان مرکز فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بود.
در این تحقیق، زینب تمسکی، در پی فهم نقش مجموعۀ امامزاده سیداسماعیل در شهر تهران در بخشی از دورۀ قاجاریه است.بدین منظور می‌کوشد، با بررسی کارکردهای عینی و ذهنی این مجموعه و نسبت آن با کالبد و فضای مجموعه به هدف تحقیق دست یابد. این تحقیق دو فصل دارد. در مقدمه، به چارچوب نظری پایان‌نامه و بررسی کامل پیشینۀ تحقیق می‌پردازد. در فصل اول،«روایت سیر تحول کالبدی امامزاده سیداسماعیل»، سیر تحول کالبدی امامزاده و مجموعۀ پیرامون آن از آغاز تا پایان دورۀ قاجاریه بررسی می‌شود. در فصل دوم،«کارکردهای امامزاده سیداسماعیل»، چیستی کارکردهای مجموعۀ امامزاده توصیف و چگونگی پیدایش این کارکردها در ارتباط با ذهنیت اهالی تهران بحث می‌شود. در پایان، سیر تحول کالبدی و فضایی امامزاده سیداسماعیل در پیوست عرضه شده است.
زینب تمسکی. « نقش امامزاده سید اسماعیل در شهرتهران دورۀ قاجاریه».پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنما: دکتر زهرا اهری. استاد مشاور: دکتر هایده لاله. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دی۱۳۹۲.
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
