مروری کوتاه بر کاربرد دانش تاریخ در مطالعۀ آثار باقیۀ معماری ایران
احسان طهماسبی
مروری کوتاه بر کاربرد دانش تاریخ در مطالعۀ آثار باقیۀ معماری ایران برای تحقیق در معماری ایران، فقط اتکاء به شناخت کالبدی آثار کافی نیست و به برخی دیگر از حوزههای دانش نیز نیازمندیم. به ویژه، هنگامی که موضوعِ مطالعه آثاری متعلق به سدههای دور باشد، مسائل پیچیدهتر خواهد شد، زیرا از یک سو، معمولاً با بناهایی متروک یا ویران مواجهایم که خواندنِ همۀ ویژگیهای معماری آن دشوار است و از سویی دیگر، مستندات و شواهد فراوانی از آنها بهجا نمانده. مورخان نیز برای ساخت روایت خود با این مسئله مواجهاند که گذشته دیگر وجود ندارد، از این رو، ناگزیرند...
مروری کوتاه بر کاربردِ دانشِ تاریخ در مطالعۀ آثارِ باقیۀ معماریِ ایران
احسان طهماسبی
برای تحقیق در معماری ایران، فقط اتکاء به شناخت کالبدی آثار کافی نیست و به برخی دیگر از حوزههای دانش نیز نیازمندیم. به ویژه، هنگامی که موضوعِ مطالعه آثاری متعلق به سدههای دور باشد، مسائل پیچیدهتر خواهد شد، زیرا از یک سو، معمولاً با بناهایی متروک یا ویران مواجهایم که خواندنِ همۀ ویژگیهای معماری آن دشوار است و از سویی دیگر، مستندات و شواهد فراوانی از آنها بهجا نمانده. مورخان نیز برای ساخت روایت خود با این مسئله مواجهاند که گذشته دیگر وجود ندارد، از این رو، ناگزیرند که با روشهایی و با استفاده از مدارک و شواهد، گذشته...
جستار چهارم از پنج جستار در باب نقش معماری و شهر در رمان یوسفآباد، خیابان سیوسوم، نوشتهی سینا دادخواه [۴] | نازنین عارفکیا
آخرین راوی رمان، دختری بیستساله به اسم نداست که نام او نیز مانند سه شخصیت دیگر، از بخش اول تا چهارم بارها تکرار شده و در تمام بخشهای دیگر حضور دارد. تجربهی ندا در مواجهه با شهر و بناها قدری متفاوت با بقیهی راویان است؛ چرا که مسیر زندگی او نیز تفاوتهای زیادی با باقی شخصیتها دارد. او که دوران نوجوانی خود را، مانند سامان، در شهرک اکباتان گذرانده، زمانی ناچار به کوچ همراه خانوادهاش شده و به بندرعباس میرود.
احیای «شهر اسلامی» در قرون ۲۰ و ۲۱ | میزگرد
«شهر اسلامی» بهعنوان یک مفهوم و موضوع تاریخی مبهم از قرن نوزدهم در تخیل اروپایی ابداع شده است. با این حال، نقد شرقشناسی این انتظار را که تجدید حیات عقاید و سیاستهای اسلامی آغازگر مرحله جدیدی از شهرسازی اسلامی باشد، بهویژه در حکومتهای دینسالاری مسلمان مانند ایران و همچنین ترکیه و خلیجفارس، فرونشانده است.
نظم بصری تفرجگاه؛ چهارباغ اصفهان صفوی و تجربههای حسیاش | برگزاری رویداد
فرشید امامی بر اساس کتاب اخیر خود با عنوان اصفهان: معماری و تجربه شهری در ایران اولیه (انتشارات دانشگاه ایالتی پن، 2024) که به تازگی منتشر شده است، شرح تازه ای از معماری، چشم انداز حسی و ساختار بصری چهارباغ ارائه خواهد کرد. گردشگاهی به طول یک کیلومتر و پر درخت که به عنوان محل اصلی برگزاری مراسم گذران اوقات فراغت شهری و مراسم دسته روی در اصفهان، پایتخت جهان وطن امپراتوری صفویه در اوایل ایران مدرن بود.
«تأملی بر اسطورهی شیخ بهایی در معماری» | جعفر طاهری
اندیشهی اسطورهای بهاءالدین عاملی (شیخ بهایی)، بیش از چهار سده حاکم بر قلمروهای گوناگون علوم و فنون، بویژه معماری بوده است. مقالهی حاضر تأملی تاریخی در آثار و لایههای پنهان زندگی شیخ بهایی و ارتباط او با قلمرو معماری است؛ و تلاش میکند با استناد به مدارک تاریخی اندیشهی دیرپای توانایی و حضور برجستهی شیخ در قلمرو معماری را مورد تحلیل قرار دهد.
مقبرهٔ سامانیان، بخارا
مقبرهٔ سامانیان بنایی نسبتاً کوچک به شکل مکعب با چهارطاقی گنبدین است که آن را یکسره از آجر مرغوب ساختهاند و سراسر وجوه بنا را، به جز سطح گنبد، با نقوش آجری ظریف و متنوعی آراستهاند که با مهارتی کمنظیر ساخته شده است. بنا دارای چهار وجه کاملاً یکسان و همشکل، با چهار سردر در میانهٔ اضلاع و چهارستون سهربعی ــ پیلَک ــ در چهار گوشهٔ بنا است. بر فراز بنا، گنبدِ نیمکروی با چهار قبهٔ کوچک در پیرامون آن، در چهار گوشهٔ بام قرار دارد.
روشهای بهرهبرداری از محصولات لیزراسکن در فرآیند مستندنگاری بناهای تاریخی | برگزاری نشست
مروری بر تجربهی مستندنگاری و محصولات لیزراسکن در پروژهی خانهی اتحادیه تهران
گزیدهی متن؛ به مناسبت روز سعدی
صبح به اتفاق یاران به زیارت آرامگاه حافظ و از آن پس به ساختمان مقبرهی سعدی شتافتیم. نخست در مدخل اللّهاکبر طاق دروازهی قرآن را تماشا کردیم. [...] بر نیّت خیر بانی و مشوق دعای خیر کردیم و روحاً مسرور و محظوظ شدیم. ساختمان سعدیه را معاینه کردیم. [...] ساختمان پیشرفت بسیار کرده و فقط سقف گنبد بزرگ باقی مانده و الّا سفتکاری بهکلی پایان یافته و بسیار مجلل و زیبا شده است.
نگاهى گذرا بر فاجعۀ دردناک پلاسكو
پرویز پیران*
به مناسبت سالگرد آتشسوزی ساختمان پلاسکو
فرزین فردانش*
نگاهی به پدیدۀ کنشگرنمایی در بستر فاجعۀ پلاسکو
علی طیّبی*
مدیریت شهری و فعالیتپذیری شهر
فردین یزدانی*
گنبد عالی ابرقو
فرزاد زرهداران
این بنا قدیمترین بنای تاریخدار ابرقوست. استقرار بنا بر بلندی، عظمت آن را تشدید کرده است. بنا مقبرهای هشتپهلو با گنبدی نیمکروی است؛ تماماً از سنگ ساخته شده، مگر رویهٔ گنبد که در اصل پوشیده از آجری نازک بوده که امروز فروریخته است. در داخل بنا، جز یک محراب گچی دیده نمیشود و آثار قبرها از میان رفته است. در بخش بالاییِ بنا، در زیر گنبد، در هر ضلع دو طاقنما تعبیه شده است. دو کتیبه در بنا وجود دارد: یکی بر سردر و دیگری در بخش بالاییِ گریو گنبد، که در آنها از سازنده و مدفونان و تاریخ احداث...