در نامه‌ای به تاریخ ششم آگوست۱۹۱۱ که ارنست هرتسفلد از سامرا به فریدریش زاره در برلین نوشته است، آمده:

«زمانی که در محوطۀ کاوش [در بلکوارا] با تئودولیت مشغول کار بودم متوجه یافتۀ جدیدی شدم که رهاسازی‌اش نیاز به کار زیادی دارد: قطعۀ بزرگِ یک‌پارچه‌ای از یک سقف با تزیینات گچی. سقف طبیعتاً از طرف تزییناتش رو به زمین قرار گرفته. [...]

 طرحِ [تزیینات] سقف بسیار ساده است. بابت این کاوش بسیار خوشحالم، از یک سو به این دلیل که تا کنون دربارۀ سقف‌ها چیزی نمی‌دانستیم؛ و از سویی دیگر به خاطر اینکه می‌توان یک اتاق کوچکِ منقور [منظور بلکواراست] در برلین  برپا کرد: دیوارها با ازاره‌هایشان، طاقچه‌ها، درها، سقف، همه چیز واقعی! از تزیینات ازاره‌ایی‌ که به خوبی بر جای‌مانده است حدود دویست مترِ یک‌پارچه در وضعیت خوبی جدا شد. از آنچه دو یا صدها عدد مشابه وجود داد خلیل‌بیگ باید [چیزی] به بغداد تحویل بدهد؛ در غیر این صورت خیلی به دور از اخلاق خواهد بود. اگر او این کار را نکند قطعات اینجا می‌ماند و در عرض چند سال نابود می‌شود.

طاقچه‌های اصلی‌ای که نمی‌توان آنها را جدا کرد و تنها می‌توان مشابه‌شان را بازسازی کرد برای به نمایش‌گذاشتن قطعات تکیِ زیبا ایده‌آل هستند و دیوارهای مابین‌شان برای آویران کردن اشیاء. من می‌توانم یک طرح زیبا و ناب برای آن نقاشی کنم.»

این نامه متعلق به دورۀ اول کاوش‌های هرتسفلد در سامراست که در فاصلۀ زمانی دوازدهم جولای و نهم اکتبر سال ۱۹۱۱ میلادی انجام شد. مدت کوتاهی پس از این دورۀ کاوش کتاب بسیار کوچکی به نام گزارش اولیۀ کاوش‌های سامرا (در سال ۱۹۱۲ م) منتشر شد؛ اما کتاب مفصلی که هرتسفلد دربارۀ معماری سامرا قصد نوشتنش را داشت هیچ‌گاه منتشر نشد. از این‌رو مهم‌ترین منبع برای شناخت معماری سامرا نوشته‌های شخصی هرتسفلد است که شامل نامه‌ها و دفترچه‌های یادداشت اوست. تا کنون بخشی از این نامه‌ها و یادداشت‌ها به صورت پراکنده منتشر شده؛ از جمله متن بالا که در پیوست کتابِ کاوش‌های سامرا نوشتۀ توماس لایستن آمده است.

*توضیح تصویر: یکی از خانه‌های سامرا با تزیینات ازاره و طاقچه‌ها