در تذکره شاه تهماسب، از جعفرآباد با عنوان محله یاد شده (شاه تهماسب صفوی، ۱۳۴۳ق، ص ۲۷) اما با توجه به کتاب قاضی قمی، جعفرآباد نامی است که شاه تهماسب، مجموعه احداث شده را بدان مسمی گردانید (منشی قمی، ۱۳۸۳، ج ۱، ص ۳۹۹) لذا به کاربردن عنوان محله برای جعفرآباد یک مفهوم عام مکانی دارد و نباید آن را با محله شهری اشتباه گرفت. همو نوشته که برای احداث باغ، شاه تهماسب "اراضی موسوم به زنگیاباد" را از میرزا شرف جهان قزوین خریداری نمود. (منشی قمی، ۱۳۸۳، ج ۱، ص ۳۱۲) واژه اراضی که توسط قاضی قمی به کار برده شده، لزوماً با زمین بایر برابر نیست، اما دلالت بر زمینی بزرگ با کارکردی غیرمسکونی (به احتمال زیاد) در دل شهر با مالکیت عمده دارد. دست یافتن به ماهیت چنین معامله‌ای امکان‌پذیر نبوده و معلوم نیست آیا چنین معامله‌ای واقعاً صورت پذیرفته و یا ظاهری بیش نیست. این زمین وسیع و زمین‌های متعلق به آقا جمال وزیر در محل بازار و مسجد النبی کنونی (و اطراف آن) نشان دهنده وجود ملاکین بزرگی است که قطعاً در سرنوشت شهر سهیم گشته‌اند. احتمالا منازل مسکونی چندی نیز برای تکمیل باغ که طرحی هندسی داشته تملک گردیده است.
این باغ که موسوم به سعادت‌آباد گردید دارای طرحی مربع‌گونه بود که توسط مهندسان دانشور طراحی شده بود. داخل باغ عمارات عالی و تالارهای متعالی و ایوان‌ها و جوی‌ها و حوض‌ها متعدد بود. باغ به قطعات منظم هندسی تقسیم شده که هر قسمت با اشجار و گل‌ها و ریاحین آراسته بود. دروازه باغ، رفیع و با کاشی تزئین شده بود. (منشی قمی، ۱۳۸۳، ج ۱، ص ۳۱۲-۳۱۳)
عبدی‌بیگ شیرازی که از طرف شاه مأمور توصیف جعفرآباد گردیده، توضیحات بیشتری در این خصوص بیان کرده است. باغ سعادت‌آباد به قسمت‌های منظم هندسی تقسیم شده و هر قسمت به نامی مسمی گشته بود. این باغ‌ها با عرق‌بند (راه‌بند) از یکدیگر جدا می‌شدند. در جانب شرقی چهار‌ده باغ و چمن وجود داشت. این باغات آراسته به درختان مثمر و غیر مثمر، و گل‌ها بود. (عبدی‌بیگ شیرازی، ۱۳۹۵، ص ۴۳-۵۰) برج کبوتری که قاضی قمی از آن یاد کرده (منشی قمی، ۱۳۸۳، ج ۱، ص ۳۱۲) احتمالا در آخر این باغات ساخته شده بود. بنابر توصیفات عبدی‌بیگ به نظر می‌رسد باغات شرقی بر محور خیابانی منتظم بوده‌اند که محور آن بر خیابان طالقانی کنونی منطبق بوده است.
۹ باغ غربی که به نوشته عبدی‌بیگ بیشتر بناها در آن قرار داشتند، (و لذا بهتر است از آنها با عنوان باغچه یاد کرد) بر محوری قائم بودند که به سمت میدان بزرگ در جنب بازار می‌رفت. وجود بنایی همچون مدرسه التفاتیه وجود این محور را تایید می‌نماید. بر این اساس باغات غربی که تا محدوده بازار پیش می‌رفتند، بر خلاف باغات شرقی که در دو سوی امتداد خیابان به نظم شده بودند؛ در جنوب خیابان قرار می‌گرفتند. چنین ساختاری مبین اساس طراحی باغ سعادت‌آباد است که نه فقط پلانی مربع نداشت بلکه حتی یک مستطیل کامل هم نبود.
پیشینه مهندسی در قزوین حکایتی از آبادانی/ مهرزاد پرهیزکاری/ تهران: ره‌آورد مهر؛ قزوین: سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قزوین/ ۱۳۹۸/ ص ۱۲۸-۱۲۹.
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
