از راههای فهم تاریخ معماری هر دوره شناخت واژههای معماری آن دوره است. از سوی دیگر، با توجه به اهمیت واژهها در قدرت بخشیدن به اندیشۀ معمار و فقر واژگان معماری امروز، شناخت واژهها در تاریخ معماری ایران میتواند واژگان معماری امروز را پربار کند. در این مسیر، شناخت دقیق و هوشمندانۀ متون فارسی از بنیادهای پژوهش است که در گرو آگاهی و دانش از نوشتههای بازمانده از دورههای گوناگون است.
در این تحقیق، بیتا قهرمانی متون دورۀ صفویه را به منظور شناخت اصطلاحات معماری آن دوره بررسی میکند. این تحقیق سه فصل دارد. در فصل اول، «مقدمات»، کلیاتی دربارۀ این تحقیق و برخی از مفاهیم شرح داده میشود. در فصل دوم، «شناخت منابع»، به شیوۀ گزینش منابع و کتابشناسی توضیحی منابع متنی دورۀ صفویه از منظر محقق تاریخ معماری میپردازد. در فصل سوم، «فرهنگنامه»، به بررسی ویژگیهای فرهنگنامههای متعارف و انتخاب شیوهای برای تنظیم فرهنگنامۀ خود و شرح مداخل و تنظیم آن میپردازد و در پایان فرهنگنامۀ کوچکی ارائه میشود.
بیتا قهرمانی. «واژگان معماری در دورۀ صفویه: درآمدی بر تدوین فرهنگنامۀ معماری ایران در دورۀ صفویه». پایاننامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنما: دکتر مهرداد قیومی بیدهندی. استاد مشاور: دکتر غلامرضا ستوده. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، بهمن ۱۳۸۹.