به نام خدا
در وبگاه انجمن جهانی ناقدان معماری (سیآیسیاِی) آمده این انجمن محل گردهمآیی ناقدان و نظریهپردازان و مورخان معماری سراسر جهان است و اعضای این انجمن معتقدند که گفتوگوهای عمومی و همگانی دربارۀ نقد و نظریۀ معماری جزء جداناشدنی فرایند معماری است. هستۀ اصلی این انجمن در سیزدهمین کنگرۀ مجمع جهانی معماران (یوآیاِی) در سال ۱۹۷۸ در بارسلون شکل گرفت و یک سال بعد در مکزیکوسیتی نخستین جلسۀ اختصاصی این انجمن برگزار شد و برونو زِوی برای ریاست انجمن برگزیده شد. در آن زمان دو دغدغۀ اصلی اعضای انجمن را گرد هم آورد: نبود نقد معماری، بهویژه در مقایسه با دیگر هنرها مثل نقد فیلم و تئاتر و مجسمهسازی و نقاشی، در مجلات جهانی؛ دیگری مشارکت نکردن ناقدان در عمل و پیشۀ معماری (مثل مشارکت در مراحل طراحی پروژهها یا بازسازی و حفاظت از بناهای تاریخی یا طراحی شهری)
در بیانیۀ تأسیس انجمن آمده است:
۱. ما بر این باوریم که همکاری و گفتوگوی بین اهل حرفۀ معماری و ناقدان معماری باید براساس مبنایی دائمی در چارچوب مجمع جهانی معماران (یوآیاِی) سازماندهی شود.
۲. ما بر این باوریم که باید نقادی و ارزیابی در مقام بخشی از روند معماری، از مرحلۀ برنامهریزی تا جزئیات نهایی طراحی، به رسمیت شناخته شود. دیگر نباید نقد معماری را چون محکمهای قلمداد کرد که ناقد قاضی و معمار مورد انتقاد و اغلب سرزنش است. نقد معماری نقشی گستردهتر و مهمتر از این دارد.
۳. ما میخواهیم تأکید کنیم ملاحظات اقتصادی، فنی و اجتماعی-فرهنگی نمیتواند بهتنهایی معماریای ایجاد کند که دارای همۀ ارزشهای حیاتی جامعه باشد. کیفیت بهتر زندگی، قدرت خلاقه، بیان خیال فردی و جمعی هم مورد نیاز است.
امیدواریم که نقش ناقد معماری فقط شناخت و گزینش نباشد، بلکه چنین ابتکاری را در مواجهه با محدودیتهای بروکراتیک و نواهی دانشگاهی حمایت کند.۱
رئیس کنونی انجمن جوزف ریکورت است و اعضای هئیت مدیره فرانسوا شلَن (از فرانسه)، امانوئل کوادر (از آلمان)، لوئیز نوئل گراس (از مکزیک)، سوها اوزکان (از ترکیه)، یاسمین شریف (از انگلستان)اند. این انجمن از مؤسسات دولتی و غیردولتی و نیز مطبوعات معماری دعوت به همکاری میکند. همچنین اعضای انجمن جایزههایی را در قالب سه جایزۀ کتاب و مطبوعات و کاتالوگ نمایشگاه برای حمایت از نقد تدارک دیدهاند و تا کنون کسانی چون آلن کالکوهون و کنت فرامپتون و از برندگان این جوایز بودهاند.
نکتۀ قابل تأمل این است که با سابقۀ حدود چهل سالۀ این انجمن جهانی شمار اعضای آن تا امروز فقط حدود ۱۲۰ نفر است. این قلت شمار اعضا در مقایسه با انمن ناقدان هنر با حدود ۴۰۰۰ عضو مشخصتر میشود. البته شمار هر دوی این انجمنها در نسبت با مجمع جهانی معماران با حدود ۰۰۰، ۳۰۰، ۱ عضو تقریباً ناچیز مینماید. همچنین میتوان این قیاس را در نسبت با محققان و متخصصان علوم نیز دنبال کرد. مثلاً قول زیر از زبان یکی از ناقدان کانادایی است که در مجموعه مقالات نقد معماری آغاخان آمده است:
همۀ ما که در کانادا از راه نوشتن دربارۀ بناها گذران زندگی میکنیم با هم در یک تاکسی جا میشویم و انجمن جهانی ناقدان معماری تنها ۱۲۰ عضو دارد. تردیدی ندارم که زیرگونههایی نادر از قارچهای هیمالیایی یا جلبکهای دریایی قطبی وجود دارند که تعداد متخصصان آن بیشتر از کسانی است که دربارۀ ساختوساز معاصر مینویسند.۲