صبح روز ۳۰ دی‌ماه ۱۳۹۵ در طبقات بالایی ساختمان پلاسکو با جرقه‌ای نابهنگام، حاصل اتصال در سیم‌کشی برق در مجاورت یک کپسول نشت‌کردۀ گاز، آتش‌سوزی مهیبی آغاز شد. اما واقعاً چه شد که آتش‌سوزی پلاسکو روی داد؟ به علت جرقۀ نابهنگام و نشت گاز؟ یا به علت اینکه به جز آن کپسول گاز کارگران در زمستان سرد تهران راه دیگری برای گرم کردن محیط کارشان نداشتند؟ یا آنکه کارفرما راه امنی برای گرم کردن آن کارگاه فراهم نکرده بود؟ شاید آتش‌سوزی  اجتناب‌ناپذیر بود اما مالک ساختمان، بنیاد مستضعفان، بایستی از پیش تمهیداتی برای پیشگیری از گسترش سریع آن در نظر می‌گرفت؟ نبودن این تمهید نتیجۀ غفلت شهرداری در نظارت بر ایمنی ساختمان بود؟ علت ضعف جایگاه حقوقی شورای شهر نبود که راه را بر پیگرد قانونی غفلت احتمالی شهرداری در انجام وظایفش مسدود کرده است؟ یا مقصر مجلس شورای اسلامی است که با گذشت پنج دوره از تشکیل شورای شهر، هنوز قانون‌گذاری لازم برای اختیار دادن به شوراها در پیگیری وظایف نظارتی صورت نگرفته است؟ این رشته سر دراز دارد.

این‌ها بخشی از یادداشتی است که مهرماه امسال دربارۀ مسابقۀ معماری «بازتولید پلاسکو» در آسمانه منتشر شد. حال با نزدیک شدن سی‌ام دی‌ماه، بعضی مسئولان از آغاز احداث بنای جدید ده طبقه هم‌زمان با سالگرد حادثه می‌گویند؛ سازمان میراث فرهنگی از تعداد زیاد طبقات بنای جدید در مجاورت بافت تاریخی تهران گله دارد؛ و دربارۀ اجرای «برنامۀ عملیاتی ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن بلند‌مرتبه شهر تهران» که شورای شهر تهران مهرماه امسال تصویب کرد خبری منتشر نشده است.

در سالگرد حادثۀ پلاسکو آسمانه از صاحب‌نظرانی در حوزه‌های مختلف دعوت کرده است تا از گذشته و آیندۀ ساختمان پلاسکو، معنای حادثۀ فرو ریختنش و آنچه از حادثه آموختیم یا نیاموختیم بنویسند. این یادداشت‌ها طی روزهای آینده به تدریج در کانال تلگرام و وبگاه آسمانه منتشر می‌شود.