×

جستجو

آثار ایرانشهر [۲] (پیرِ رباط سروستان)

ویرانۀ مشهور به پیرِ رباط در یک کیلومتری شمال شهر سروستان قرار گرفته است. از این بنا اکنون فقط چهار جرز و یک طاق (چَفت) باقی مانده که در گذشته روی آنها گنبدی تکیه می‌داده است. مصالح اصلی آن سنگ لاشه و ملات گچ، و در ازاره‌ها سنگ تراش‌خورده و در محدودۀ زیر گنبد آجر به کار رفته است. در گوشواره‌ها و طاقچه‌ها آثاری از مقرنس به چشم می‌خورد. هر ضلع این چهارطاق ۱۲/۲۰متر طول و جرزها ۱/۴۰ متر ضخامت دارند. دهانۀ چَفت‌ها ۵ متر است و شیاری به عمق ۱۰ سانتیمتر در میان هر یک قرار گرفته که احتمالاً محل چارچوبِ در یا پنجره‌ها بوده است.

در سند ثبتی میراث فرهنگی، قدمت بنا قرن هشتم هجری ذکر شده است. در فرهنگ مردم سروستان نوشتۀ صادق همایونی آمده است که «مردم آن را منسوب به قطب‌الدین اولیاء می‌دانند و معتقدند که او دایی شیخ سعدی و از مشایخ دراویش بوده و در همین محل درس می‌داده است.» این اثر  با نام «چهارطاقی رباط» در ۱۳۷۹ با شمارۀ ۳۳۹۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. در پنجاه متری شمالی آن نیز اتاقی سنگی و نیمه‌ویران وجود دارد که اهالی به آن خِرف‌خانه می‌گویند. در پایان، به نظر می‌رسد که این چهارطاق بخشی از یک رباط یا خانقاه  بوده که دیگر فضاهای آن ویران شده است.  

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر