صاحبنظران همواره بر اهمیتِ داشتن تفکر جامع، کلگرا و سیستمی در حوزه طراحی منظر تأکید داشتهاند. تفکری که در آن محیط به صورت یک سیستم در نظر گرفته میشود و اجزا، روابط و واکنشهای میان اجزای آن اهمیت دارد. با بسط روزافزون دانش بشری، متخصص در حوزه منظر با حجم قابل توجهی از اطلاعات و مقولات مواجه است، مقولاتی مانند: مسائل زیست محیطی، اقتصادی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، روانشناسی. مشخص کردن و طبقهبندی این مقولات و همچنین «کشف» رابطه بین آنها میتواند طراح منظر را در مسیر تفکر یاری کند. ظرفیت حافظه و توانایی. ذهن انسان در حفظ و بازیابی اطلاعات محدود است؛ درحالی که غفلت و نادیده گرفتن آنها میتواند کیفیت و ارزش نتیجه نهایی را در طراحی و پژوهش کاهش دهد. سؤال اینجاست که با توجه به حجم اطلاعات و خواستهها، چگونه باید فرایند تفکر را پیش بریم تا نتیجه عقلانی و نسبتاً جامعی حاصل شود؟
«هستانشناسی» شبکهای از «مفاهیم» و «روابط» بین آنها است. هستانشناسیها حوزههای دانش را بازنمایی میکنند. اهمیت هستانشناسی در تأکیدی است که بر نوع ارتباط بین مفاهیم دارد و از این جهت با ردهبندی و دایرهالمعارف متفاوت است. ساختار هستانشناسی به گونهای است که میتواند چون ابزار ی کارآمد، در دستهبندی مفاهیم و کشف ارتباط بین مقولات کارگشا باشد. ذهن انسان با استفاده از زبان و به واسطه معنا، جهان خارج را بازنمایی میکند و این بازنمایی زمینه تفکر و در پی آن تصمیمات و اعمال اوست. از سوی دیگر، هستانشناسی، به عنوان شبکهای معنایی میتواند جهان دانش را با استفاده از زبان رایانه بازنمایی و تعریف کند. بنابراین در نگاه به حوزه موضوعی منظر، هستانشناسی میتواند متخصص منظر را در بازنماییِ ذهنیِ جهان دانش معماری منظر یاری دهد و راهنمای تفکر او باشد. این مدل، علاوه بر طراحی میتواند در پژوهش و نقد هم مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس آن میتوان حدود پژوهش را مشخص کرد و جایگاه آن را در جغرافیای حوزه موضوعیاش تعیین کرد.
به صورت خلاصه میتوان دستاوردهای تدوین این هستانشناسی را اینگونه برشمرد:
- یاری به متخصصان در هنگام تفکر درباره معماری منظر
- فراهم کردن شرایط لازم برای رسیدن به نگرش جامع و سیستمی در منظر
- مدیریت دانش و اطلاعات در حوزه معماری منظر
آزاده رسولی یزدی. هستانشناسی معماری منظر: تفکر درباره معماری منظر از طریق پیوند واژهها. پایاننامه کارشناسی ارشد معماری منظر. استاد راهنما: دکتر نیلوفر رضوی، استاد مشاور: دکتر مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۳.