×

جستجو

معرفی هزارتو؛ نشریه‌ی کانون معماران معاصر

در جای‌جای جهان، افراد زیادی در حوزه‌ی معماری نظریه‌پردازی می‌کنند، اما میدان پویای جهانی نظریِ‌ معماری در نوشته‌های فارسی ناشناس و گنگ و دور مانده است. هزارتو قصد دارد در هر شماره به سراغ یکی از این مفاهیمی برود که موضوع بحث نظریه‌پردازان، اندیشمندان، و پژوهشگران حوزه‌ی معماری بوده است. این کار واجب است، نه برای آن که پرزانته‌ی پروژه‌ای را زینت ببخشد یا چند ایسم و اسم غریبه‌ی دیگر به فهمِ معوج ما از نظریه‌ی معماری بیفزاید. فضا را اندیشیدن و در معرض مستقیم مهم‌ترین نوشته‌های نظری قرار گرفتن واجب است تا بتوانیم به خود بیندیشیم؛ به اینجا و اکنون‌مان، به تهران و شیراز و اصفهان و تبریز و رشت و بوشهرمان، در سده‌ی پانزدهم شمسی. جز این اگر باشد، در خلأ زیسته‌ایم و در خلأ اندیشیده‌ایم؛ حال آن‌که آن نظریات و اندیشه‌ها ارزشی اگر دارند دقیقاً به این‌خاطر است که نه در خلأ، که در مراوده‌ی مداوم با زمینه و زمانه‌شان پدید آمده‌اند، یا، اگر به تئوری بازگردیم، حاصل تکثیر سوژه‌های تئوروس‌اند: بیننده و مشاهده‌گر و ناظر.
بنابراین، ما نیازمند مشاهده‌ی فعال دور و اطراف‌مانیم؛ اما این مشاهده بی‌دستگاهی برای چارچوب‌مندکردنش و بدون توجه به پیشینه‌ی نظری موجود خام می‌ماند. ما همان‌قدر که محتاج مشاهده‌ایم، نیازمند آشنایی و سیر در نظریات و اندیشه‌هایی که دیگران پدیدش آورده‌اند نیز هستیم. این دوگانه، دغدغه و جهت‌گیری بنیادین هزارتو را می‌سازند: آشنایی مداوم و بی‌واسطه با مهم‌ترین نظرات و نظریات موجود درباره‌ی معماری، و سر چرخاندن برای فهم دوباره‌ی آنچه در اطراف‌مان می‌گذرد. بنابراین، هزارتو، همزمان بر این دو وجه متمرکز است اگرچه یکی بر دیگری سنگینی کند.
هر شماره‌ی هزارتو درون‌مایه یا موضوعی یکسان دارد و دربرگیرنده‌ی چند متن است که به آن موضوع خط‌و‌ربطی دارند. بیشتر این نوشته‌ها ترجمه‌شده‌اند، اما هر متن افقی را پیشنهاد می‌دهد که می‌توان از آن افق، به وضعیت معماری ایران نگاه کرد. ممکن است بتوان از خلال این دیدن، با برقراری نسبت‌های جدید میان مفاهیم، نظریه‌پردازی کرد، که این آرمان هزارتوست. نیز هزارتو در انتخاب نوشته‌ها تلاش می‌کند طیف گسترده‌ و متنوعی از نگاه‌ها را پوشش دهد و با شیوه‌های گوناگونی از صورت‌بندی‌های نظری در حوزه‌ی معماری و فضا آشنا شود. مخاطب هزارتو هرکسی‌ است که دوست دارد حوصله کند و عمیق‌تر به معماری و فضا و نظریه‌ی معماری بیندیشد، و موضوعات هر شماره‌ برآمده از اندیشیدن به رابطه‌ی آن موضوع با وضعیت موجود معماری در ایران است.
هزارتو، هم‌چون هر کوشش نظری دغدغه‌مندانه‌ی دیگری، مشتاق است که گفت‌و‌گویی ایجاد کند؛ چه با زمانه و زمینه‌اش، چه با مخاطبانش، و چه با متخصصان، نظریه‌پردازان معماری و هنر، و حتی خود معماران.

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
جستار چهارم از پنج جستار در باب نقش معماری و شهر در رمان یوسف‌آباد، خیابان سی‌وسوم، نوشته‌ی سینا دادخواه [۴] | نازنین عارف‌کیا
آخرین راوی رمان، دختری بیست‌­ساله به اسم نداست که نام او نیز مانند سه شخصیت دیگر، از بخش اول تا چهارم بارها تکرار شده و در تمام بخش‌­های دیگر حضور دارد. تجربه‌­ی ندا در مواجهه با شهر و بناها قدری متفاوت با بقیه­‌ی راویان است؛ چرا که مسیر زندگی او نیز تفاوت­‌های زیادی با باقی شخصیت­‌ها دارد. او که دوران نوجوانی خود را، مانند سامان، در شهرک اکباتان گذرانده، زمانی ناچار به کوچ همراه خانواده­‌اش شده و به بندرعباس می‌­رود.
احیای «شهر اسلامی» در قرون ۲۰ و ۲۱ | میزگرد
«شهر اسلامی» به‌عنوان یک مفهوم و موضوع تاریخی مبهم از قرن نوزدهم در تخیل اروپایی ابداع شده است. با این حال، نقد شرق‌شناسی این انتظار را که تجدید حیات عقاید و سیاست‌های اسلامی آغازگر مرحله جدیدی از شهرسازی اسلامی باشد، به‌ویژه در حکومت‌های دین‌سالاری مسلمان مانند ایران و همچنین ترکیه و خلیج‌فارس، فرونشانده است.
نظم بصری تفرجگاه؛ چهارباغ اصفهان صفوی و تجربه‌های حسی‌اش | برگزاری رویداد
فرشید امامی بر اساس کتاب اخیر خود با عنوان اصفهان: معماری و تجربه شهری در ایران اولیه (انتشارات دانشگاه ایالتی پن، 2024) که به تازگی...
«تأملی بر اسطوره‌ی شیخ بهایی در معماری» | جعفر طاهری
اندیشه‌ی اسطوره‌ای بهاء‌الدین عاملی (شیخ بهایی)، بیش از چهار سده حاکم بر قلمروهای گوناگون علوم و فنون، بویژه معماری بوده است. مقاله‌ی حاضر تأملی تاریخی در آثار و لایه‌های پنهان زندگی شیخ بهایی و ارتباط او با قلمرو معماری است؛ و تلاش می‌کند با استناد به مدارک تاریخی اندیشه‌ی دیرپای توانایی و حضور برجسته‌ی شیخ در قلمرو معماری را مورد تحلیل قرار دهد.

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر