یکی از منابع مرجع در شناخت عصر باستان (یونان و روم) و تأثیر آن بر اندیشه غربی در سده‌های بعدی، کتاب پاولی جدید (Brill’s New Pauly) است.
آگوست پاولی[۱] (۱۷۹۶- ۱۸۴۵ م.)، دانشمند آلمانیِ متخصص در زبان‌های کلاسیک، در سال ۱۸۳۷ م. تدوین دائرة‌المعارفی درباره مطالعات عصر باستان کلاسیک (Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft) را آغاز می‌کند. او پیش از چاپ جلد چهارم این اثر درمی‌گذرد و ویراست نخست این کتاب در شش جلد (۱۸۳۷- ۱۸۵۲ م.) با ویراستاری دو تن از همکاران[۲] او تکمیل می‌شود.
در سال ۱۸۹۰ م. گئورگ ویسوا[۳] (۱۸۵۹- ۱۹۳۱ م.)، عهده‌دار کاری بلندپروازانه در تدوین ویراست تازه‌ای از این اثر می‌شود. این ویراست تازه با تکمله‌ها و جلدی برای نمایه‌ها، بالغ بر هشتاد و چهار جلد است. تهیه و انتشار مجلدات این ویراست در سال ۱۹۸۰ م. پایان می‌یابد (فهرست عناوین جلدهای مختلف در اینجا آمده و نسخه پی‌دی‌اف این جلدها از اینجا قابل دریافت است). چنان که پیداست این اثر محصول تلاش سه نسل از دانشمندان و متخصصان عصر باستان کلاسیک بوده است و مدخل‌های بسیار آن، بازتابی است از تنوع رویکردها و پیشرفت‌های دانش ما درباره جهان یونان و روم باستان و مناطق همجوار آنها.
در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۳ نسخه روزآمدی از این اثر با عنوان Der Neue Pauly در پانزده جلد (۱۸ مجلد) به همراه جلدی برای نمایه‌ها تدوین می‌شود (در سال‌های بعد تکمله‌هایی نیز برای این نسخه فراهم آمده است). مشخصات کتاب‌شناسیِ این ویراست چنین است:
Cancik, Hubert, Helmuth Schneider, and August Friedrich von Pauly. 1996-2003. Der neue Pauly: Enzyklopädie der Antike. Stuttgart: J.B. Metzler.
انتشارات بریل در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴، ترجمه انگلیسی همین نسخه اخیر را در ۲۲ جلد و با عنوان Brill’s New Pauly روانه بازار می‌کند. مدخل‌های پانزده جلد نخست به جهان یونان و روم باستان از هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تا اوایل سده‌های میانه در اروپا اختصاص دارد. در این مجموعه، توجه ویژه‌ای بر تعاملات جهان یونانی ـ رومی با فرهنگ‌های سامی، سلتی، ژرمانی و اسلاوی از یک سو و ادیان ابراهیمی از سوی دیگر است. پنج جلد بعدی، بر انعکاس جهان عصر باستان در سده‌های پسین و نحوه دریافت و تفسیر این میراث در فرهنگ‌های متأخر تمرکز دارد. دو جلد جداگانه نیز به نمایه‌های هر کدام از این دو بخش اختصاص یافته است. نزدیک به بیست هزار مدخلِ این مجموعه، به موضوعات متنوعی از تاریخ، فلسفه، ادبیات، دین، هنر و معماری می‌پردازد و کامل‌ترین پژوهش در موضوع خود به شمار می‌آید (فهرست مجلدات نسخه انگلیسی در اینجا آمده است).
علاوه بر این، تا اینجا ده جلد تکمله نیز برای این اثر تدوین شده است. هر کدام از تکمله‌ها به موضوع جداگانه‌ای می‌پردازند:
- جلد نخست، گاهشماری از فرمانروایان و حاکمان مناطق مختلف، از فراعنه مصر تا اسقف‌های مسیحی، از سه هزار سال پیش از میلاد تا سال ۸۰۰ میلادی را به دست می‌دهد.
- جلد دوم، فرهنگ‌نامه‌ای است ازنویسندگان و متن‌های یونانی ـ رومی و تاریخچه‌ای از کتابت آنها از عصر باستان تا روزگار حاضر. اطلاعات نسخه‌شناسی آثار حدود ۲۵۰ نویسنده و فیلسوف و دانشمند، از همر تا نویسندگان عصر باستان متأخر در این کتاب گزارش شده است.
- جلد سوم، اطلس تاریخی جهان باستان است. با ۱۷۰ نقشه رنگی بزرگ، به تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در آسیای غربی، مدیترانه، امپراتوری بیزانس، جهان اسلام و امپراتوری روم مقدس، از هزاره سوم پیش از میلاد تا سده پانزدهم میلادی می‌پردازد.
- جلد چهارم، به انعکاس و حضور اساطیر یونان و روم در ادبیات، موسیقی و هنر اروپا تا روزگار معاصر می‌پردازد و از ابعاد زیبایی‌شناختی و فلسفی آنها گفتگو می‌کند.
- جلد پنجم، به بررسی انعکاس آثار ادبی عصر باستان در ادبیات، هنر و موسیقی سده‌های بعدی اختصاص یافته است.
- جلد ششم به ارائه زندگی‌نامه و معرفی آثار حدود ۷۰۰ دانشمندی می‌پردازد که از سده چهاردهم میلادی به این سو، تأثیر چشم‌گیری بر مطالعات عصر باستان داشته‌اند. فهرست ایشان شامل واژه‌شناسان، باستان‌شناسان، مورخان، پژوهشگران کتیبه‌ها، متخصصان سکه و پاپیروس، فیلسوفان، مورخان هنر و ... است.
- جلد هفتم، به چهره‌های عصر باستان مانند سقراط و سیسرو و اسکندر (و حتی شخصیت‌های افسانه‌ای) و حضور آنها در هنر و ادبیات و موسیقی غربی در دوره‌های بعدتر اختصاص دارد.
- جلد هشتم، در ضمن ۱۳۰ مدخل، به انعکاس عصر باستان در اندیشه و جهان رنسانس از پترارک تا نهضت اصلاح دینی می‌پردازد.
- جلد نهم، فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف پیرامون دریای مدیترانه را در فاصله ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد بررسی می‌کند.
- جلد دهم نیز به تاریخ و فرهنگ بیزانس از پایه‌گذاری قسطنطنیه در سال ۳۲۴ م. تا سقوط امپراتوری بیزانس در سال ۱۴۵۳ م. می‌پردازد.
مشخصات کتاب‌شناسیِ تکمله‌های ویراست انگلیسی، در انتهای همین نوشته آمده است (برای فهرست آنها در سایت بریل، اینجا را بنگرید). انتشارات بریل، فیلم‌هایی نیز برای معرفی کتاب اصلی و شش تکمله نخست و نحوه کار با نسخه آنلاین در اینجا و اینجا ارائه کرده است (۳ جلد از این مجموعه در لیبجن در دسترس است).
اهمیت این کتاب برای ما، علاوه بر مطالعات عصر باستان کلاسیک، در توجهی است که این اثر به تمدن اسلامی داشته است. مدخل‌های آن کمک می‌کند تا تحولات عالم اسلامی (دستکم در سده‌های نخست) را در زمینه تحولات کلی‌ترِ عصر باستان متأخر و مناطق همجوار ببینیم. تمرکز صرف بر جریان‌ها و اتفاقات داخل تمدن اسلامی و غفلت از زمینه‌ها و تعاملات عالم اسلامی با سرزمین‌های دیگر، از جمله مهم‌ترین نقایص پژوهش‌های داخلی است. در بسیاری از مواقع، نگاهِ ما حتی از این هم محدودتر است و به جغرافیای کنونیِ ایران اکتفا می‌کنیم و حتی از همسایه‌هایی مانند افغانستان و عراق نیز غافل می‌مانیم، چه رسد به تمدن اسلامی در شمال آفریقا و یا تعاملات با بیزانس و هند. کتاب پاولی جدید فرصتی است تا با دیدی گسترده‌تر به بررسیِ تحولات تمدن اسلامی و ارزیابی آن در نسبت با تمدن‌های همجوار بپردازیم.
منابع
Eder, Walter, Johannes Renger. 2007. Brill’s chronologies of the ancient world: names, dates and dynasties. Leiden: Brill.
- Landfester, Manfred. 2009. Dictionary of Greek and Latin authors and texts. Leiden: Brill.
- Wittke, Anne-Maria, Eckart Olshausen, and Richard Szydlak. 2010. Historical atlas of the ancient world. Leiden: Brill.
- Moog-Grünewald, Maria. 2010. The reception of myth and mythology. Leiden: Brill.
- Walde, Christine. 2012. The reception of classical literature. Leiden: Brill.
- Kuhlmann, Peter, Helmuth Schneider. 2014. History of classical scholarship: a biographical dictionary. Leiden: Brill.
- Möllendorff, Peter von, Annette Simonis, Linda Simonis. 2016. Figures of antiquity and their reception in art, literature and music. Leiden: Brill.
- Landfester, Manfred. 2017. The reception of Antiquity in Renaissance Humanism. Leiden: Brill.
- Wittke, Anne-Maria. 2018. The early Mediterranean world, 1200-600 BC. Leiden: Brill.
- Daim, Falko. 2019. History and culture of Byzantium. Leiden: Brill
پی‌نوشت
[1]. August Friedrich von Pauly
[2]. Ernst Christian Walz (1802-1857 م.) و Wilhelm Siegmund Teuffel (1820-1878 م.)
[3]. Georg Wissowa
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
