تهرانِ پایتخت در روزگاری نه‌چندان دور شهری کوچک بود، در دامن سلسله‌جبال البرز. همزمانی تحولات جهانی با پایتخت‌شدن تهران توسط قاجاران، زندگی این شهر و مردمانش را دستخوش تحولات شگرفی کرد. شیوه‌ی زندگی دیرپای ایرانیان در جوامع شهری از طریق سازه‌ی اجتماعیِ تاریخمندی که ما آن را «نظام زندگی محله‌ای» نامیده‌ایم تعیّن می‌یافت. این نظام زندگی در دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار، با ظهور اشکال نوین جوامع شهری، با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شد. در این کتاب، درباره‌ی چندوچون زیست جمعی مردم تهران در قابِ نظام زندگی محله‌ای به روزگار تاریخیِ قدمایی سخن گفته می‌شود و پیامدهای برآمدن نخستین اشکال جامعه‌ی شهریِ مدرن بر آن نظام زندگی محله‌ایِ قدمایی توصیف می‌شود.
محله‌ای که بود: رویکردی تاریخی بر شناخت نظام زندگیِ محله‌ای تهران قدیم
محمدعلی اکبری
نشر نی، ۱۴۰۲
فهرست مطالب کتاب
- پیشگفتار
- مقدمه
- ۱. تهران، از شهر چنارهای بلند به دارالخلافۀ ناصری
قصبه‌ای که شهر شد
تهرانِ پایتخت
دارالخلافۀ سلطان صاحبقران
دارالخلافۀ ناصری
شهرِ جدید
- ۲. رویه‌های سکونت‌گزینی
محلۀ چاله‌میدان
محلۀ عودلاجان
محلۀ بازار
محلۀ سنگلج
محلۀ ارگ
محلۀ جدید دولت
- ۳. زیستن در شبکۀ پیوندها
روابط میان‌محله‌ای
روابط بین‌محله‌ای در کلان‌محلات
روابط بین‌محله‌ای
- ۴. سازمان و رویه‌های مدیریت محله
حکومت تهران
ادارۀ محله در نظام مدیریت شهری
- ۵. کارویژه‌ها
همبستگی محله‌ای
سرمایۀ جمعی محله‌ای
هویت محله‌ای
امنیت محله‌ای
- نتیجه‌گیری
- منابع
اطلاعات بیشتر:
https://nashreney.com/product/%d9%85%d8%ad%d9%84%d9%87%d8%a7%db%8c-%da%a9%d9%87-%d8%a8%d9%88%d8%af/
«مسجد سنجیده‌ی قزوین: کارکرد و زمان ساخت» | لیلا قاسمی، زهره تفضلی
اسطوره و اسطوره‌شناسی نزد ژرژ فردریش کروزر | نخستین نشست از سلسله نشست‌های سهراب
ایران‌شناسی در قلمرو زبان آلمانی (دو گزارش تاریخی) | رودیگر اشمیت، مانفرد لورنتس
تاریخ هنر و نهادهایش: بنیادهای یک رشته (۱) | پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر
مهرداد قیومی بیدهندی
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
