همزمانی دورۀ قاجار با تحولات قرن نوزدهم اروپا موجب تغییر سیاق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در ایران شد. این تغییر سیاق در معماری نیز ظهور یافت. کالبد بناها به ویژه خانههای اعیان و اشراف قاجاری از اولین بسترهای این تغییرات بود. چنین تغییراتی ابتدا در نما و تزئینات بنا ظاهر شد و پس از آن در مصالح و سازه و طرح معماری. از آنجا که برخی از خانههای قاجاری هنوز پابرجاست، میتوان با شناخت و تحلیل کالبدی آنها به روند ظهور این تغییرات دست یافت.
در این تحقیق، علیرضا شهامتنژاد، به شناخت و تحلیل کالبد خانههای قاجاری میپردازد. بدین منظور، میکوشد با شناخت تغییرات سیاق اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به تحلیل روند تغییرات کالبدی خانههای قاجاری اصفهان بپردازد.
این تحقیق سه فصل دارد. فصل اول، «شناخت بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اصفهان در دورۀ قاجاریه»، که به بررسی سیاق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در اصفهان قاجاری میپردازد. در فصل دوم، «شناخت و تحلیل خانههای قاجاری اصفهان»، خانههای قاجاری اصفهان شناسایی و سپس به دستهبندی و تحلیل آنها میپردازد. در فصل سوم، «تحلیل روند تغییرات در خانههای اصفهان در دورۀ قاجاریه»، روند تغییرات کالبدی در ارتباط با تغییر سیاق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بررسی میشود.
علیرضا شهامتنژاد. «شناخت خانههای قاجاری اصفهان و تحلیل روند تغییرات آنها». پایاننامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران.استاد راهنما: دکتر زهرا اهری. استاد مشاور: مهندس کامبیز حاجیقاسمی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، زمستان۱۳۸۷.