محققان در مطالعۀ تاریخ معماری ایران در دوران اسلامی بر مطالعۀ معماری بخش مرکزی ایران تمرکز کرده و از مطالعۀ معماری سایر بخش‌های ایران غفلت کرده‌اند. حاصل این گرایش تصور و شناخت ناقص از معماری ایران است. پژوهشگران و مورخان نیز گاه با تکیه بر این شناخت ناقص احکامی کلی دربارۀ معماری ایران بیان کرده‌اند که به آسانی می‌توان در درستی آنها تردید کرد. از این روی لازم است برای شناخت جامع معماری ایران مفروض‌های رایج را کنار بگذاریم و معماری سایر بخش‌های ایران را در سیاق تاریخی و فرهنگی هر جا بازشناسیم .مسجد و مدرسۀ درالاحسان یا جامع سنندج از مهم‌ترین بناهای ساختۀ امان‌الله‌خان اردلان، والی کردستان، در دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار است که در فاصلۀ سال‌های ۱۲۲۶ تا ۱۲۳۲ق هم‌زمان با تخریب جامع قبلی شهر ساخته شد. شناخت این مسجد و مدرسه به منزلۀ یکی از مهم‌ترین مساجد حوزۀ کردستان کمک می‌کند تا معماری مساجد این ناحیه را بهتر بشناسیم.
در این تحقیق، سید کامیار نقشبندی، در پی شناخت کالبد و زندگی جاری در مسجد و مدرسۀ دارالاحسان است. بدین منظور می‌کوشد، ناهماهنگی‌های موجود در کالبد بنا را بشناسد و در پی پاسخ به چیستی و چرایی این ناهماهنگی‌ها برآید. این تحقیق سه فصل دارد. در فصل اول، «معرفی بنا»، بنا و سیاق تاریخی آن را معرفی می‌کند و در انتهای آن ناهماهنگی‌های کالبدی بنا را بر می‌شمارد. در فصل دوم، «صورت اولیۀ بنا»، تغییرات کالبدی بنا را در سه بازۀ زمانی- از امروز به گذشته- بررسی و تصویری از صورت اولیۀ بنا را روشن می‌کند. در پایان این فصل نیز با توجه به تغییرات کالبدی بنا دربارۀ تغییر جایگاه بنا در طول زمان بحث می‌کند. در فصل سوم، «شناخت فضاها»، ویژگی‌های کالبدی اجزای بنا را در ارتباط با کارکرد آنها بررسی می‌کند و برخی دلایل مؤثر بر شکل‌گیری‌شان را بر می‌شمرد.
سید کامیار نقشبندی. «بازشناسی مسجد و مدرسۀ دارالاحسان سنندج». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنمای اول: دکتر زهرا اهری، استاد راهنمای دوم: دکتر هادی صفایی‌پور. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، خرداد۱۳۹۷.
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
