مجموعۀ شاه‌چراغ یکی از مهم‌ترین فضاهای شهری شیراز در دورۀ قاجاریان بود. رویدادهای جاری در این مجموعه در هر بازۀ زمانی بنا بر سیاق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن دوران تغییر می‌کرد. به طوری‌که این مجموعه در دوره‌های مختلف علاوه بر کارکرد مذهبی، به میدانی شهر و فضایی عمومی برای قشرهای مختلف تبدیل شد.
در این تحقیق، مرضیه بازیار، چگونگی سیر تحول کالبدی و رویدادی در مجموعۀ شاه‌چراغ شیراز را بررسی می‌کند. بدین منظور می‌کوشد، علاوه بر کالبد با استفاده از منابع تصویری، متنی و شفاهی و نیز اسناد روایتی تاریخی از این مجموعه عرضه کند. این تحقیق پنج فصل دارد. در فصل اول، «سیر تحول کالبد امام‌زاده احمد بن موسی (ع)»،سیر تحول مدفن از زمان پیدایش تا دورۀ قاجاریه را شرح می‌دهد. درفصل دوم،«افول حیات شهری شاه‌چراغ»، بقعه را، در بازۀ زمانی ۱۲۳۹تا ق۱۳۰۰، پس از زلزله تا بازیابی حیات شهری مطالعه می‌کند. در فصل سوم، «اوج تجربۀ فضای شهری»، مجموعه ارا در ارتباط با شهر و رویدادهای شهری مطالعه و تغییرات کالبد و کارکرد آن را بررسی می‌کند. در فصل چهارم، «شاه‌چراغ در آستانۀ تبدیل به فضای عمومی»، سیاق اجتماعی و سیاسی سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۰ق و تأثیر آن بر مجموعۀ شاه‌چراغ را مطالعه می‌کند. در فصل پنجم،«شاه‌چراغ فضای استراتژیک»، شاه‌چراغ را به منزلۀ فضای استراتژیک سیاسی بررسی می‌کند.
مرضیه بازیار. بازشناسی مجموعۀ شاه‌چراغ (ع) به مثابه فضای شهری در دورۀ قاجاریه ». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنما: مهندس عادل فرهنگی شبستری. استاد مشاور: دکتر زهرا اهری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، شهریور۱۳۹۴.
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
