×

جستجو

دولت‌خانۀ صفوی در اصفهان: بازنمایی دولت‌خانۀ صفوی بر اساس متون و اسناد دورۀ پایتختی اصفهان| داوود ناصری بروجنی

دولت خانۀ صفوی اصفهان از اولین مجموعه‌های ایجاد شده در شهرجدیدی بود که شاه عباس اول آن را بنیان‌گذاری کرد. دو عنصر مهم شهر اصفهان، میدان و خیابان به عنوان نمونه‌هایی یگانه و از مهم‌ترین نمادهای معماری و شهرسازی دورۀ صفویه سال‌ها موضوع اصلی پژوهش‌‌ پیرامون شهر اصفهان بوده‌، اما دولت‌خانه در این میان  مهجور مانده است. 

داوود ناصری بروجنی در این تحقیق با هدف بازنمایی دولت‌خانۀ صفوی در اصفهان، به بازشناسی این مجموعه به عنوان یکی از اولین و مهم‌ترین فضاهای ایجاد شده در بافت نوظهور آخرین پایتخت خاندان صفوی پرداخته است. در این راستا او چگونگی پیدایش و تحولات دولت‌خانه تا پایان دورۀ صفوی، قسمت‌های مختلف این مجموعه و نیز چگونگی قرارگیری آنها در دولت‌خانه و کالبد هر قسمت  را بررسی کرده است.

محقق همزمان با بررسی میدانی، با استفاده از روش تفسیری-تاریخی به بازشناسی و بازنمایی دولت‌خانه می پردازد و  با توجه به اینکه در زمان انجام این تحقیق, پژوهش منسجمی پیرامون دولت خانه اصفهان موجود نبوده است, این تحقیق سعی دارد تا مقدمه‌ای برای شناخت یکی از مهجورترین قسمت‌های شهر اصفهان دورۀ صفوی به دست دهد.

 مطالب این تحقیق در سه فصل تنظیم شده است که در فصل اول  به بررسی تغییرات کالبدی دولت‌خانه در فاصلۀ ۱۰۰۰ق/۱۵۹۲م تا ۱۱۳۴ق/۱۷۲۲م می‌پردازد. هرچند در این تحقیق بررسی تحولات دولت‌خانه تنها به تغییرات کالبدی آن محدود می‌شود، محقق به این نکته توجه دارد که این تحولات بی‌تردید ریشه در اختلاف تفکرات و شیوۀ زیست شاهان مختلف صفوی دارد. در فصل دوم تحت عنوان مرور پیشینۀ موضوع، همزمان به بررسی منابع مکتوب، منابع تصویری، شواهد میدانی، کاوش‌های باستان‌شناختی و خود اثر معماری می‌پردازد. 

در فصل سوم با استناد به منابعی چون گراوور و کروکی، پیمایش و نقشه، عکس، شواهد باستان‌شناختی و خود اثر، در گام نخست قسمت‌های مختلف این مجموعه را با توجه به مدارک موجود در چهار گروه مختلف دسته‌بندی می‌کند که این گروه‌بندی موجب دقت بازنمایی درمراحل مختلف ترسیم می‌شود. او همچنین حین بازنمایی هر قسمت از دولت‌خانه، مطالب مشخص‌کنندۀ وجه تسمیه، محل قرارگیری، سیر شکل‌گیری و تحول کلی، خصوصیات کلی معماری، موارد استفاده آن قسمت و روش ترسیم  نیز ذکر می‌کند.  

 

داوود ناصری بروجنی. «دولت‌خانۀ صفوی در اصفهان: بازنمایی دولت‌خانۀ صفوی بر اساس متون و اسناد دورۀ پایتختی اصفهان ». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنما: دکتر زهرا اهری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، بهمن ۱۳۸۸.

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر