×

جستجو

جستاری در ریشه‌های پیدایش تالار در معماری عصر صفوی| روح‌الله مجتهدزاده، زهرا نام‌آور

یکی از ابداعات فضایی چشمگیر در معماری عصر صفوی، تالارهایی است که هرچند بازماندگان امروزی‌شان اندک است و در پاره‌ای موارد نظیر تالار عالی‌قاپو با یک فاصلۀ زمانی به این بناها الحاق شده‌، برازندگی و زیبایی ترکیب این عنصر با این عمارات‌ها چنان است که امروزه تصور این بناها بدون تالارهایشان، تقریباً امکان‌ناپذیر است. این موضوع به‌خودی خود پرسش‌هایی را دربارۀ ریشۀ این تالارها، نحوۀ ظهورشان در معماری این دوره و سیر تحول آن‌ها پیش می‌کشد؛ پرسش‌هایی که هرچند پاسخ‌های گوناگونی برای آن‌ها تدارک شده، به‌عقیدۀ اغلب صاحب‌نظران هنوز هیچ‌یک از پاسخ‌ها به حد کافی قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد. بررسی حاضر ظهور این پدیده را در ارتباط با گونه‌ای از ساختارهای معماری ایرانی که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده، یعنی سازه‌های چادری و ساختارهای موقت به‌کاررفته در باغ‌ها، ریشه‌یابی می‌کند. این پژوهش به روش تفسیری تاریخی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌های متنی و تصویری (نگاره‌ها) انجام می‌گیرد. این تحقیق نشان می‌دهد که تالارها را باید حاصل تحولی گسترده‌تر در روند تکامل سایبان‌های موقت کوشک‌مانند به شمار آورد؛ تحولی که در پی آن سایبان با ابعادی به‌مراتب گسترده‌تر‌، با ستون‌های بیشتر و به نیت استقرار دائم ساخته می‌شود.

 

روح‌الله مجتهدزاده، زهرا نام‌آور. «جستاری در ریشه‌های پیدایش تالار در معماری عصر صفوی»، در مطالعات معماری ایران، دورۀ ۹، شماره ۱۷ (مرداد ۱۳۹۹)، ص ۳۵-۵۶.

 

دریافت مقاله:

http://jias.kashanu.ac.ir/article-1-2005-fa.html

اشتراک مطلب
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
جستار اول از پنج جستار در باب نقش معماری و شهر در رمان یوسف‌آباد، خیابان سی‌وسوم، نوشته‌ی سینا دادخواه [۱] | نازنین عارف‌کیا
آسمانه
داستان‌های شهری را می‌توان نقطه‌ی پیوند ادبیات عامه با دانش معماری و شهرسازی دانست. نویسندگان این داستان‌ها، روایت‌های سیال شخصیت‌های قصه را در کالبدی تشکیل‌شده از عناصر شهری و معماری قرار داده و به عبارت دیگر، داستان‌ها را در شهر و مکان جاری می‌کنند. فضاسازی داستان‌های شهری که با اتکا به تجربه‌ی زیسته‌ی نویسندگان ـ به مثابه‌ شهروندان همان شهر ـ ساخته و پرداخته می‌شود، شیوه‌ی متفاوتی از مواجهه‌ی متون با معماری را به مخاطبان خود نشان می‌دهد.
آجربهمنی‌ها
مهرداد قیومی بیدهندی
هروقت که از کنارِ یک خانه‌ی آجربهمنی می‌گذریم، یا به آن وارد می‌شویم، تاری از تارهای درونمان به صدا درمی‌آید. ‏انگار خانه‌ی آجربهمنی صدایی می‌دهد...
معماری سلجوقی در ایران: مسجد جامع ارومیه | علیرضا انیسی
علیرضا انیسی در این تحقیق به جزئیات مسجد جامع ارومیه، کهن‌ترین مسجد به‌جای‌مانده در آذربایجان غربی، پرداخته است. این بنا، که شاهدی است بر گسترش و تکثیر مسجد‌های گنبد‌دار سلجوقی بیرون از حوزه‌ی مرکزی ایران، با محراب نفیس ایلخانی متعلق به قرن هفتم/سیزدهم زینت یافته. در این تحقیق، اطلاعاتی به‌منظور تشخیص ویژگی‌های اصلی سازه گردآوری شده است.
معرفی هزارتو؛ نشریه‌ی کانون معماران معاصر
در جای‌جای جهان، افراد زیادی در حوزه‌ی معماری نظریه‌پردازی می‌کنند، اما میدان پویای جهانی نظریِ‌ معماری در نوشته‌های فارسی ناشناس و گنگ و دور مانده است. هزارتو قصد دارد در هر شماره به سراغ یکی از این مفاهیمی برود که موضوع بحث نظریه‌پردازان، اندیشمندان، و پژوهشگران حوزه‌ی معماری بوده است. این کار واجب است، نه برای آن که پرزانته‌ی پروژه‌ای را زینت ببخشد یا چند ایسم و اسم غریبه‌ی دیگر به فهمِ معوج ما از نظریه‌ی معماری بیفزاید.

وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر