ناصر فتحی راسخ
معماری در آثار جلال آل احمد - ۲
ناصر فتحی راسخ
توانایی نویسنده در توصیف جزئیات و فضاسازی مناسب سبب شده تا به سادگی و به دور از پیچیدگی و با جملات کوتاه و رسا موضوع برای خواننده به نمایش گذاشته شود. نمونههایی از توصیف معماری – بنا و فضا – : 'دعوت بیگفتار مسجد جامع. که از ۷۷۶ بود. و قبلهاش کج. طاق بلند ایوانش با نقش بازوی بلند و ظریف اسلیمیهای بزرگ به رنگ اخرا بر متن سفید گچ .
معماری در آثار جلال آل احمد - ۱
ناصر فتحی راسخ
جلال آل احمد از معدود نویسندههایی است که تقریبا در تمامی موضوعات مبتلا به جامعه در قالب داستان، مقاله، تکنگاری و سفرنامه اظهار نظر کرده و مطالب جذابی به یادگار گذاشته است که البته در این جا مجال پرداختن به آن نیست. اما از موضوعاتی که به دلایلی از جمله علاقه شخصی و اشراف و آشنایی و نیز به تبع تدریس همسرش خانم دکتر سیمین دانشور در دانشکده هنرهای دانشگاه تهران و بالطبع ارتباط با محیط و اساتید و... آن؛ جایگاه ویژهای در نوشتههای ایشان دارد، موضوع معماری است.
معماری در آثار جلال آل احمد - ۳
ناصر فتحی راسخ
در فرآیند نقد؛ توصیف بدیهیترین و در عین حال مهمترین بخش و پایه و اساس مراحل بعدی است. برداشت دقیق از موضوع و توصیف جامع و قوی فضای مناسبی را برای درک بهتر خواننده و آمادگی در جهت تحلیل اثر و نهایتاً ارزیابی و داوری فراهم میکند. اما باید توجه داشت که در بسیاری از اوقات و در نقد آثار، توصیف و تحلیل در هم آمیخته میشود و شاید نتوان به راحتی مرز میان توصیف و تحلیل را مشخص کرد.
معماری در آثار جلال آل احمد - ۴
ناصر فتحی راسخ
نمونهای دیگر از توصیف و تحلیل – شناخت معماری گذشته و اشاره به عناصر شکلدهنده و نمایههای آن و تاثیرپذیری معماری روز از معماری گذشته در تحلیل موضوع :"دیگر اینکه من جمله جاهایی که دیروز دیدن کردیم این کلیسای سنژوزف است. بزرگترین کلیسای مونترال. کلیسایی ثروتمند و تازهساز. [...] عمارتی جسیم و عظیم و در داخل از بتون آرمه، و در خارج از گرانیت. و همه جا آثار بازگشت به مصر و توجه به یوسف قدیم و پردهها و تابلوها و طاق عظیم عمارت. جالب اینکه کلیسا بر روی تپهای است از تپههای مونترال [...]و خود تالار کلیسا با آثار...