محدثه نظیف‌کار
بام‌های محافظتی؛ بخش اول
محدثه نظیف‌کار
ام خانه از دیرباز در زندگی ما نقش مهمی داشته است. اگر خانه ای بام نداشته باشد، یا نتوان وجود آن را در پیرامون خانه حس کرد و یا اگر بام خانه بلا استفاده باشد، افراد احساس بی سرپناهی می‌کنند.این کارکرد سرپناه بودن را نمی‌توان تنها با ساختن یک شیروانی یا یک بام بزرگ بر روی ساختمان بوجود آورد. خود بام در صورتی می‌تواند به تنهایی سرپناه باشد که فرایند زندگی را در برگفته و آن را شامل شود. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بچه‌ها و بزرگترها به طور ذاتی بام‌هایی را دوست دارند که حالت سرپناه دارد. (الکساندر،...
شناخت ویژگی‌های کالبدی تکایا در گرگان - ۲
محدثه نظیف‌کار
تکایای گرگان به شکل حجره‌ها و فضاهای نیمه‌باز در یک یا دو طبقه، برگرد فضای باز مرکز محله شکل می‌گرفت. (تصویر ۱) یکی از این تکایا در هر مرکز محله به لحاظ عملکردی و ساختاری با دیگر تکایای متفاوت است. معمولا این تکیه دو طبقه و شامل دو بخش بنام پیرتکیه و گوشواره است. پیرتکیه را در وسط بنا و با ارتفاع دوطبقه می ساختند و گوشواره ها را در دو طرف آن به صورت دو طبقه. با گذشت زمان و افزایش جمعیت در فضای پیرتکیه در بسیاری از تکایای گرگان، کف طبقه اول پیر تکیه ها هم ساخته شد و...
شناخت بناهای تکیه در گرگان - ۱
محدثه نظیف‌کار
تكیه كه جمع آن تكایا است لغتی عربی به معنای «پشت دادن به چیزی» ولی به صورت اصطلاح در مناطق مختلف به مكان‌هایی با كاربردهای گوناگون اطلاق می‌شود. به طور مثال در عثمانی تكیه به معنای اقامتگاه صوفیان به كار می‌رفته همچنین به فضاهایی گفته می‌شده كه برای پذیرایی از در راه ماندگان یا زائران خانۀ خدا وجود داشته است. در ایران نیز تكیه‌ها با معانی مختلف كاربرد گسترده‌ای داشته است؛ مترادف خانقاه صوفیان، مراكزی برای اسكان و پذیرایی از فقیران و صوفیان و اهل طریقت، دیر یا صومعه درویشانی (در اصفهان صفوی) یا مزار زاهدان و نام آوران (در...
اطلاعات معماریِ اسناد تاریخی. سخن اول: وقفنامهها
محدثه نظیف‌کار
به نام خدا از میان منابع مکتوب، وقفنامهها بهترین گونۀ اسناد برای مطالعه در تاریخ معماری ایران به شمار می‌روند. در بین اسناد تاریخی، وقفنامهها تنها گروه اسناد هستند که هنوز اعتبار خود را از دست ندادهاند و تا به امروز هم از جنبۀ حقوقی و هم شرعی اهمیت بسیاری دارند. از این رو تعدادشان نیز از دیگر اسناد باقی‌مانده بیشتر است. به عبارتی دیگر وقف نامه ها تفاوت عمده ای با دیگر قراردادها دارند که در امر پژوهش جزء ویژگی ها و مزیت های وقف محسوب می شود. یکی از این ویژگی ها «حبس مال» است که تا حدودی...
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
