ذات‌الله نیکزاد
تعامل مرمت و تاریخ معماری در ایران
ذات‌الله نیکزاد
تاریخ چندهزارساله‌ی سرزمین ایران آکنده از اندیشه و اهتمام ایرانیان برای آبادانی سرزمین و ساختن شهرها، روستاها، و بناها و گاه بازتاب کژاندیشی و ویرانی مآثر پیشینیان است. تعمیر و محافظت از ساخته‌ها برای تداوم آبادانی روایتی است که از دل این تاریخ برمی‌آید. انسان هرآنچه می‌ساخت که در آن به‌سر بَرَد و بیاساید، نگه می‌داشت، تعمیر می‌کرد، و به طول عمرش می‌افزود تا ویران نشود و سپس در پی آن بود که نسل‌های بعد از آن بهره جویند. از این رو، تاریخ مرمت و تاریخ معماری در همسایگی هم به‌سر می‌برند.
عبدالله قوچانی و تبیین شناسنامۀ بناهای تاریخی ایران
ذات‌الله نیکزاد
پژوهش در تاریخ هنر و معماری با وجود رشته‌های گوناگون پیشرفت حاصل می‌کند. پیشبرد این حوزۀ تحقیق در ایران مرهون کسان بسیاری است که عمر خویش را صرف تتبع و تفکر در آثار معماری و متون و اسناد یا مبانی آن کردند. عالمان و محققان رشت‌هها و گرایش‌هایی چند در این کار وارد شدند تا روشنایی‌بخش گوشه‌ها و زوایای تاریک این تاریخ باشند. استاد عبدالله قوچانی، دانش و تخصص‌اش در زمینۀ خطوط اسلامی، کتیبه‌شناسی و کتیبه‌خوانی بود و اقسام آثار تاریخی که خطی بر آنها درج شده بود را می‌خواند و محتوای آنها را آشکار می‌ساخت. او در طول حیات علمی‌اش نتایج...
صهبا و پژوهش‌های آغازین در آثار معماری ایران
ذات‌الله نیکزاد
دهه‌های آغازین سدۀ چهاردهم شمسی در ایران، توأم با توجه به آثار و بقایای تاریخی است. هرچند سهم خارجیان در تحقیق و تتبعِ آثار گذشته، که در ایران فعالیت چشمگیر هم داشتند، بیشتر نمایانده شده، لیکن بودند ایرانیانی که به این موضوع اهتمام داشتند. محققان ایرانی از دریچه‌های گوناگون به پژوهش در آثار معماری می‌پرداختند؛ باستان‌شناسی، تاریخ و جغرافیای تاریخی و مرمت را می‌توان نام برد. مرمت از زمینه‌هایی است که از ابتدا در دست ایرانیان به انجام می‌رسید. آندره گُدار فرانسوی از ۱۳۰۸ش بر سریر عتیقات و آثار ملی تکیه زده بود، و برنامه‌ها و فعالیت‌های حفظ و تعمیر...
روایت آیت الله زادۀ شیرازی از مرمت روستای ابیانه
ذات‌الله نیکزاد
در خلال گشتن میان اسناد و مدارک مرمتی برای موضوع مطالعه ای که در دست داشتم، به گزارش جالبی برخوردم و تصور کردم در حیطۀ تاریخ معماری بتوان به آن نظر انداخت. موضوع این است که مرمت و فرآیند پرداختن به آن می تواند در شناخت یک مکان به وسعت مردمی که در آن می زیند اثرگذار باشد. به ویژه اینکه مرمت یک روستا، که محل حیات جاری مردم است، صورت مسئله اش از مسایل فنی به دیگر ابعاد آن مکان کشیده می شود. از طرف دیگر مرمت روستایی همانند ابیانه خود جزئی از تاریخ آن محسوب می شود. چه...
فعالیت‌های مؤسسۀ ایزمئو در ایران – ۱
ذات‌الله نیکزاد
ایزمئو (isMEO) مخفف مؤسسۀ ایتالیایی برای شرق میانه و شرق دور است. این مؤسسه دو دهه‌های ۱۳۴۰و ۱۳۵۰ش در ایران حضور داشته و در زمینۀ باستان‌شناسی، بررسی و مرمت بناها و محوطه‌های تاریخی ایران فعالیت چشمگیر داشته است. ایزمئو در ۱۹۳۳بنا به فرمان سلطنتی ایتالیا، برای پاسخی به نیاز سیاسی برای توسعۀ روابط فرهنگی با کل جهان آسیایی بنیان یافت. اما پس از جنگ جهانی دوم، از ۱۹۴۷، با تمرکز بر فعالیت‌های پژوهشی و علمی در زمینۀ باستان‌شناسی، زبان‌های شرقی و معماری، تحت ریاست پروفسور جوزپه توچی، فعالیت‌های خود را از سر گرفت. ایزمئو کار خود را در ایران از...
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
