جعفر طاهری
صنف بنایان و معماران دوران اسلامی؛ آداب، اندیشهها و حیات حرفهای
جعفر طاهری
بیش از دو قرن از مطالعهی علمی تاریخ معماری دوران اسلامی و بررسی زمینههای مختلف شکلگیری این میراث کهن میگذرد؛ اما اصحاب معماری و تشکیلات صنفی آنها کمتر در کانون توجه پژوهشگران بودهاند. اصحاب معماری غالباً از دریچهی میراث گستردهی آثار معماری در سراسر جهان اسلام برای ما شناخته شده و در پشت همین میراث هم پنهان ماندهاند. شواهدِ اندکِ تاریخی، فقدان نوشتهای دربارهی معماری، و کتمان و حفظ اسرار حرفهای از جملهی دلایلی است که بر این گمنامی افزوده است.
خاستگاههای اسطورهای و کیهانی ارگ بخارا
جعفر طاهری
مطالعه حاضر بخشی از خاستگاههای ناشناخته معنایی و نمادین شکلگیری این ارگ و قلعهـشهرهای ایران را بر پایه تحلیل و تفسیر متون کلاسیک و افسانههای مستند بررسی میکند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که ارگ بخارا بر اساس کهنالگوی مفهومی آرمانشهر کنگدژ و شکل هندسی بناتالنعش (هفت ستاره در صوت فلکی دب اکبر)، که در کیهانشناسی ایرانی نقش حفاظت و پاسداری از ستارگان ثابت را برعهده داشته، ساخته شد.
بازنگری در نسبت علم و معماری در جهان اسلام
جعفر طاهری
دانشوران درباره مفاهیم و نسبت علم و معماری در دورۀ اسلامی کمتر سخن گفتهاند و بیش از آنکه از مناسبات واقعی این دو سخن گویند به دانش تجربی معماران یا مبانی عرفانی مؤلفان آثار هنر و معماری پرداختهاند. مفاهیم حکمت، فلسفه و علم چندان مورد مفاهمه دانشوران معاصر تاریخ هنر و معماری نبوده است. هرچند معانی این لغات با یکدیگر تفاوتهایی دارند، اما در اینجا اعتباراً یک معنی را از آنها در نظر داریم؛ زیرا علوم یا آنچه قدما حکمت یا فلسفه نظری میخواندند دارای سه شاخه بود: مابعدطبیعه، تعالیم (ریاضیات) و طبیعیات. حکمت امروزه بر خلاف آنچه قدما در...