ضحی ندیمی
نسبت رتوریک و تئوری معماری در طول تاریخ
ضحی ندیمی
ئوری معماری در طول حیاتش همواره متأثر از علوم و دانشهایی بوده است. یکی از مهمترین این دانشها که به نظر میرسد از ابتدای حیات تئوری معماری (ویترویوس) تا کنون پیوند عمیقی با معماری داشته است ولی کمتر به آن پرداخته شده است، "رتوریک" است. دانش رتوریک، خطابه یا بلاغت از زمان ویترویوس تا کنون ساختار کلی و شاکله تئوری معماری را تحت تأثیر قرار داده است. اما خود "رتوریک" در طول تاریخ دستخوش تحولات و تطورات معنایی شده است. لذا برای فهم آن باید مفهوم آن را در طول تاریخ مرور کرد. در این نوشتار تطورات معنایی رتوریک در...
نسبت میان زبان و معماری (۱)
ضحی ندیمی
در دهههای اخیر از پیوند و نزدیکی معماری با حوزههای دیگر اندیشۀ بشری، چون فلسفه، علوم اجتماعی، روان شناسی و زبان شناسی مسیرهای جدیدی برای اندیشه معماری گشوده شده است. در این میان به علت چرخش زبانیای که در فلسفه رخ داده است و همچنین به دلیل نقش محوری فلسفه بر سایر علوم، تعمق در زبان، چیستی و سازوکارهای آن، در میان اندیشمندان حوزههای مختلف علوم رونق پیدا کرده است. فیلسوفان به چیستی زبان اندیشیدهاند. زبانشناسان به قواعد نحوی و گرامی و سازوکارهای زبان و معماران به چگونگی تناظر یا خویشاوندی زبان و معماری. فورتی در کتاب معروف خود، واژگان و...
نظریۀ معنایی برای معماری اسلامی
ضحی ندیمی
به نام خدا فرهنگ ایرانی پیکرهای یکپارچه است با اصولی واحد؛ که اگر یکی از آنها در مظهری از فرهنگ یافت شود، میشود ردپای آن اصل را در دیگر مظاهر، ولو با قوت و ضعفهایی جستجو کرد. یکی از اصولِ فرهنگ ایرانی، اعتقاد به وجود مراتب در پدیدههاست. به این معنی که هر چیز دو وجه ظاهری و باطنی دارد؛ آن وجه باطنی را معنا نیز میخوانند. در معماری ایرانی، چون دیگر مظاهر این فرهنگ، نیز می،توان این اصل را جوئید. همین است که سبب می شود به این بیندیشیم که فهم معماری ایرانیِ برآمده از این فرهنگ، فقط از...
معماری با صناعت یا صنعت
ضحی ندیمی
به نام خداچندی پیش در کشوقوس یک طراحی معماری سؤالاتی برایم مطرح شدند. سؤالاتی که در ساحت عمل طراحی متولد شدند ولی برای بالندگیشان لاجرم باید به ساحت نظر سفر میکردند تا در رفتوبرگشت میان این دو ساحت نهانهایی را آشکار کنند. این دغدغه این گونه آغاز شد:با جمعی از دوستان برای یک پروژۀ معماری میخواستیم فضایی مخیل و لطیف بیآفرینیم. برای ایجاد لطافت و بلورین کردن فضا بر آن شدیم که مطابق آنچه از معماری خودمان آموخته بودیم، ماده را از سنگینی، تراکم و جسمانیتش بزداییم و لطافت و سبکیاش را آشکار کنیم. یعنی در عمل یکی از تصمیمهای طراحیمان مشبک...