روس‌ها از زمان سلطنت محمد‌شاه اختیار باغ زرگنده و آبادی پیرامونی را به دست آوردند. در اختیار گرفتن باغ و آبادی زرگنده، روس‌ها را به بازیگر مهمی در این منطقه تبدیل کرد. در حالی که این آبادی در موقعیتی با محدودیت‌های منطقه‌ای و مصائبی گوناگون قرار داشت، سابقه‌ی سکونت روس‌ها در این جا به ۲۰۰ سال می‌رسد. سکونتگاه روس‌ها در طی این سال‌ها دوره‌های مختلفی را تجربه کرده است. هدف اصلی تحقیق، بررسی چرایی و چگونگی سکونت روس‌ها در زرگنده است. در این راه از راهبرد تاریخی و بررسی اسناد تصویری و مکتوب استفاده شد.
روس‌ها در دوره‌ای به دنبال تثبیت حضور خود در منطقه بودند و در دوره‌ای با همکاری در خلع شاه وقت، در تغییر نظام سیاسی ایران دست داشتند. سکونت طولانی‌مدت روس‌ها در زرگنده، و دوره‌های متفاوتی که از سر این باغ گذشته، نشان می‌دهد این باغ و آبادی پیرامونی آن تا چه اندازه به نیاز‌های روس‌ها پاسخ داده و به قدرت سیاسی آنها افزوده است. اهمیت این نکته زمانی مشخص می‌شود که با پیگیری سایر سکونتگاه‌های روس‌ها در تهران درمی‌یابیم که سکونتگاه آنها در آبادی زرگنده، تنها سکونتگاه ایشان است که طی سالیان دراز به جای دیگری منتقل نشده است. جغرافیای زرگنده به‌واسطه‌ی دوری از شهر، نزدیکی به سکونتگاه‌های شاهی شمیران و دسترسی سخت به شهر، سبب تحکیم قدرت روس‌ها شده بود. این باغ گاهی محل گذران تفریحی برخی فرستادگان روس در تابستان‌ها بود و گاهی سفارت رسمی این کشور در ایران.
سکونت طولانی‌مدت روس‌ها، سلیقه و ذائقه‌ی آنها در احداث سکونتگاه را نیز به این باغ کشاند؛ اما آنچه در بررسی کالبد و اجزای این باغ که روس‌ها آن را «باغ تابستانی» می‌خوانند می‌بینیم، تأثیرپذیری این باغ از نوعی باغ‌سازی روسی است که شباهتی به شیوه‌ی برپایی و ساختارِ آنچه روس‌ها در سرزمین اصلی‌شان «باغ تابستانی» می‌خوانند ندارد.
برگزاری جلسه‌ی دفاع از پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی:
باغ تابستانی سفارت روسیه؛ چرایی و چگونگی برپایی در زرگنده
دانشجو: رضا هادی‌نژاد
استاد راهنما: دکتر محمد غلامعلی فلاح
استاد مشاور: دکتر حمیدرضا جیحانی
داوران: دکتر لادن اعتضادی، دکتر زهره تفضلی
زمان: دوشنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۲
مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی
تاریخ هنر و نهادهایش: بنیادهای یک رشته (۱) | پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر
مهرداد قیومی بیدهندی
تاریخ معماری چیست؟(۳) | پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر
مهرداد قیومی بیدهندی
دیدگاه‌های فمینیستی درباره‌ی فضاهای جنسیت‌زده در تاریخ هنر و معماری مدرن | برگزاری همایش: چرا زنان معمار بزرگی وجود نداشته‌اند؟
حیات ذهنی مورخ معماری: بازگشایی پرونده‌ی تاریخ‌نگاشت اولیه‌ی معماری مدرن | پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر
مهرداد قیومی بیدهندی
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
