اعیان همه شیشه های گوناگون بود
 
کافتاد در او پرتو خورشید وجود
 
هر شیشه که سرخ بود یا زرد و کبود
 
خورشید در او، به آنچه او بود نمود

به نظر من ساختن یک ارسی پر نقش و نگار نوعی ریاضت است! اما نه ریاضت به معنای عام آن! بلکه به معنای خاص آن یعنی ورزش کردن!  ورزش روح و روان.
 
برای آشنایی با اینگونه هنرها باید در کارگاه زیر دست استاد کار کرد و اصطلاحات و فنون را آموخت. در این مجال سعی دارم اصطلاحاتی را که حدود یازده سال پیش در کارگاه چوب استاد عباس مجاور آموختم برای شما بیاورم. در این دوره من به همراه دوستم با شوق کوچه پس کوچه‌های پشت مسجد جامع یزد را طی می‌کردیم تا به کارگاه برسیم و به آموختن هنر گره چوبی بپردازیم. یاد و خاطره استاد هرجا که هستند گرامی باد.
 
 اره کشی :
 
بعضی وقتها وقتی قطعات جا می گیرند خطای جزئی نیز وجود دارد که برای اصلاح آنها دیگر لزومی به در آوردن آنها نیست و نجار در این مواقع اره‌کشی می‌کند یعنی هر گونه کج بودن، بزرگ بودن و یا هر مشکل اندک قابل جبران را از رو یا زیر با اره کردن جزئی قسمت مشکل دار حل می‌کنند بدون اینکه قطعه ها را جدا کنند. در انتها سطح روی گره (سطحی که نما دارد) را برای پاک شدن علامت‌ها و جای مداد و علامت‌ها تراش داده و قسمت‌هایی را که نیاز است بتونه می‌کنند. 
 
 قرقره کردن :
 
در مواردی که نتوان از اتصال فاق و زبانه استفاده کرد، این روش را بکار می‌گیرند. قرقره یک قطعه اضافه است، که برای اتصال قطعات از آن استفاده می‌شود. مثلاً در گوشه‌ها قرقره به عنوان تکیه‌گاه سوم، آلت‌ها را به هم متصل می‌کند و ضخامت قرقره با ضخامت فاق آلت‌ها برابر است. در بریدن چوب باید در نظر گرفت که همواره عمود بر بافت چوب اره کنیم با این کار قطعه بدست آمده براحتی نمی‌شکند و مقاومت زیادی خواهد داشت. در وسط گره هم برای مقاومت بیشتر و اتصال قطعات بجای زبانه از قرقره استفاده می‌کنیم. در اتصال به روش قرقره برای بریدن قالب و قطعات اگر اندازه چوب را بیشتر بگیریم یعنی از دو طرف جای کافی داشته باشد ایرادی پیش نمی‌آید چون قطعه بزرگتر اصلاح پذیر است. اما اگر کوچکتر باشد راهی برای اصلاح نمی‌ماند .(شکل۱)
 
پرگاری کردن:
 
خطاهای چشمی  همواره در کار هست و کار ساخته شده به دقت آنچه ترسیم  می‌شود در نمی‌آید. مثلاً گاهی جای سوراخ‌های ایجاد شده در آلت‌های اصلی برای قرار دادن آلت های فرعی دقیق نیست و باید جای قرارگیری دقیق آلت‌های فرعی را مشخص کنیم . در اصطلاح به این کار «پرگاری کردن» گویند.
 
از روی شکل ترسیم شده، فاصله یک رأس اصلی تا سر یکی از آلت های فرعی با پرگار اندازه گیری و این اندازه در تمام گوشه‌های کار پیاده می‌شود. که این سبب دقت در کار است، به عبارتی با پرگاری کردن محل صحیح قرار گرفتن آلت‌های فرعی، برای رسیدن به یک هندسه منظم مشخص می‌شود.
 
روی کار باید سیر و زیر کار باید گُشنه باشد:
 
این اصطلاحی بود که استاد مدام آن را تکرار می کرد، نوع اره کردن و بریدن در کار مهم است. در سمتی که گره دیده می‌شود (نمای گره) برای زیبایی لبه ها کاملا به هم می‌چسبند یعنی سیر است. برای این کار سطح رویی آلت را تا زبانه به اندازه یک مو خارج از مرز کشیده شده اره می‌کنیم اما سطح زیر گره از سمت پشت از روی خط بریده می‌شود، همیشه اره را به سمت داخل و متمایل می‌گیریم. به عبارتی به سمت داخل می‌بریم، به‌طوری‌که لبه‌های بیرونی جلوآمدگی بیشتری دارند. این کار جا رفتن و  قرار گرفتن قطعه را راحت‌تر می‌کند.(شکل ۲)                                                                                             
 
پالونه کردن:
 
مواردی پیش می آید که زبانه آلت با جای سوراخ کاملاً مطابقت ندارد. یعنی اگر قطعه دقیقاً در جای خود بخواهد قرار بگیرد سوراخ باید کمی جابجا یا بزرگتر ‌شود، چون این کار امکان ندارد و ما آلت‌های اصلی را دیگر جا داده‌ایم می‌توانیم زبانه آلت را اصلاح کنیم. یعنی کمی گوشه ای از آن را می بریم تا براحتی در سوراخ جا گیرد . به این کار پالونه کردن آلت می‌گویند.
 

 برگرفته از مقالۀ « آشنایی با هنر گره چوبی» ارایه شده در همایش احیای هنرهای از یاد رفته فرهنگستان هنر(1386)