به روایت تصویر

مقبرهٔ سامانیان، بخارا

مقبرهٔ سامانیان بنایی نسبتاً کوچک به شکل مکعب با چهارطاقی گنبدین است که آن را یکسره از آجر مرغوب ساخته‌اند و سراسر وجوه بنا را، به جز سطح گنبد، با نقوش آجری ظریف و متنوعی آراسته‌اند که با مهارتی کم‌نظیر ساخته شده است. بنا دارای چهار وجه کاملاً یکسان و هم‌شکل، با چهار سردر در میانهٔ اضلاع و چهارستون سه‌ربعی ــ پیلَک ــ در چهار گوشهٔ بنا است. بر فراز بنا، گنبدِ نیم‌کروی با چهار قبهٔ کوچک در پیرامون آن، در چهار گوشهٔ بام قرار دارد.

گنبد عالی ابرقو

فرزاد زره‌داران

این بنا قدیم‌ترین بنای تاریخ‌دار ابرقوست. استقرار بنا بر بلندی، عظمت آن را تشدید کرده است. بنا مقبره‌ای هشت‌پهلو با گنبدی نیم‌کروی است؛ تماماً از سنگ ساخته شده، مگر رویهٔ گنبد که در اصل پوشیده از آجری نازک بوده که امروز فروریخته است. در داخل بنا، جز یک محراب گچی دیده نمی‌شود و آثار قبر‌ها از میان رفته است. در بخش بالاییِ بنا، در زیر گنبد، در هر ضلع دو طاق‌نما تعبیه شده است. دو کتیبه در بنا وجود دارد: یکی بر سردر و دیگری در بخش بالاییِ گریو گنبد، که در آنها از سازنده و مدفونان و تاریخ احداث...

کاخ لشکری‌بازار جنوبی

فرزاد زره‌داران

کاخ لشکری‌بازار اهمیتی خاص دارد؛ از جمله کاخ جنوبی (یا «کلان») منسوب به محمود غزنوی (۳۸۸- ۳۴۲ق/ ۱۰۳۰ - ۹۹۸م) (۴۳) که به جهت اندازه‌اش، انتظام منطقی و ایوان‌-تالارِ واقع بر کنارهٔ رودخانه چشمگیر است. این ایوان-تالار در پشتِ گنبدخانهٔ ایوان داری قرار دارد که بر محور اصلی بنا نشسته است. طرح این بنا از نخستین طرح‌های مفصلِ چهارایوانی در معماری اسلامی است؛ مشروط بر اینکه بناهای منفرد با نقشهٔ چهارایوانی یا دو ایوانی را نادیده بگیریم. دیوارهایش دوال‌های منقوش، کتیبه‌های قرآنی (از جمله کتیبه‌ای در وصف حضرت سلیمان که بر تخت نشسته و ملکهٔ سبا را به حضور می‌پذیرد)...