جلسۀ مجازی دفاع از پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد مطالعات معماری ایران، دانشگاه شهید بهشتی
«اطلاعات معماری در اسناد مربوط به کاخ گلستان: اسناد ادارۀ سرایدارخانۀ سلطنتی در دورۀ پهلوی اول»| طاهره لاسجردی
استادان راهنما: دکتر هادی ندیمی، دکتر محمد غلامعلی فلاح
استاد مشاور: عمادالدین شیخ‌الحکمایی
داوران: دکتر زهرا اهری، دکتر مهرداد قیومی بیدهندی
زمان: چهارشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۱۴ تا ۱۶
سرایدارخانه در دورۀ قاجاریه مسئولیت ساختمان‌های دربار و اموال و اثاثیۀ سلطنتی را بر عهده داشت و ذیل فراشخانه و زیر نظر فراش‌باشی اداره می‌شد. در میانۀ این دوره نهادی مستقل و یکی از اجزای بیوتات سلطنتی محسوب و با نام سرایدارخانۀ مبارکه خوانده می‌شد. اولین اشاره‌ها به نهادی با نام «ادارۀ سرایدارخانۀ مبارکه» در اواخر دورۀ قاجاریه و در سال ۱۳۴۲ق دیده شده است که از تغییری در ساختار این نهاد خبر می‌دهد. در دورۀ پهلوی اول و با شکل‌گیری ادارۀ سرایدارخانۀ سلطنتی که صورت توسعه‌یافتۀ سرایدارخانۀ مبارکه بود، و همچنان ذیل عنوان بیوتات سلطنتی قرار داشت، تغییراتی در ادارۀ امور دربار و مجموعۀ قصر گلستان به وجود آمد. اسناد پژوهش حاضر که جملگی از اسناد بیوتات سلطنتی یا اسناد وزارت دربار پهلوی اول است، حاصل مکاتبات این اداره با نهادها و مقام‌های دولتی و در برخی موارد غیردولتی است.
مجموعۀ قصر گلستان که در دورۀ قاجاریه سکونتگاه دائمی شاه بود، تا نیمه‌های دورۀ پهلوی اول کارکرد خود را در مقام «دربار» حفظ کرد. حضور خاندان سلطنتی و برخی نهادهای دولتی از جمله هيئت وزراء و نیز برگزاری رویدادهای مختلف مرتبط با سلطنت و دربار در این مجموعه به عامل برای حفظ و نگهداری از آن بدل شد و این مسئولیت بر عهدۀ ادارۀ سرایدارخانۀ سلطنتی قرار داشت. از این رو، مکاتبات بسیاری ناظر بر ایفای این نقش ادارۀ سرایدارخانه تولید شده و بدست آمده است. اسناد یادشده حاوی اطلاعات معماری است و ساماندهی و بازخوانی و بازشناسی آنها می‌تواند در شناخت مجموعۀ قصر گلستان و سیر تحول آن و نیز آشنایی با زوایایی پنهان سازوکار معماری در دورۀ پهلوی اول راهگشا باشد.
جستجوی مراکز آرشیوی شهر تهران دستیابی به اسناد ادارۀ سرایدارخانۀ سلطنتی در دورۀ پهلوی اول را در سه مخزنِ مرکز آرشیو ملی ایران، مرکز اسناد کاخ ـ موزۀ گلستان و مرکز اسناد نهاد ریاست‌جمهوری محقق کرده است. در این پژوهش، پس از قرائت و بازنویسی اسناد آنها را معرفی کردیم و با استخراج اطلاعات آنها و تفسیر و کشف نسبت‌های میان آنها، داده‌های همگون را در دسته‌هایی مشخص طبقه‌بندی کردیم و اقسام اطلاعات مندرج در این اسناد را نشان دادیم. در نهایت با تفسیر اطلاعات بدست‌آمده روایتی در حد استعداد اسناد از اطلاعات معماری مرتبط با قصر گلستان عرضه کردیم.
از این پیوند می‌توانید از طریق برنامۀ ادوبی کانکت به صورت مهمان در جلسه شرکت کنید:
شیوۀ هم‌نشینی خانه‌ها در روستای کوخرد، بستک|برگزاری جلسۀ دفاع از پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، سعیده جوقه‌سالار
روایت پیدایش و رشد یوسف‌آباد؛ قصهٔ شکل‌گیری و توسعهٔ محله‌ای در تهران| جلسهٔ دفاع از پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران
خانهٔ ملک در بازار تهران| برگزاری جلسۀ دفاع از پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران
برگزاری جلسۀ دفاع از پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران| بررسی استعدادهای فرآیند ایچ‌بی‌آی‌ام در فهم تاریخی مجموعهٔ حرم شریف سامرا
وبگاه تاریخ‌پژوهی و نظریه‌پژوهی معماری و هنر
