«فن جمیل...» تک نگاشتی است در شرح حال و تحلیل ومعرفی آثار علی محمد اصفهانی، مشهورترین هنرمند کاشیپز اواخر دورهٔ قاجار. فن جمیل به گفتهٔ نویسندهٔ آن «نخستین کتابی است که دربارهٔ یک هنرمند کاشیساز نوشته شده است. هرچند استاد علی محمد، هنرمند شناخته شدهای است و آثارش مورد تحقیق و تحلیل قرار گرفتهاند ... مثل صدها هنرمند توانمند دیگرِ این دوره [دورهٔ قاجار] ، سرنوشت نامعلومی دارد و از خانواده و زندگی ایشان چیزی نمیدانیم.» در مقدمهٔ کتاب، شرحی خواندنی از اهمیت هنر کاشیکاری در دورهٔ قاجار و نقش آن در معماری ابنیهٔ آن عصر و رونق بخشیدن به جذابیتها، و در تجارت و اقتصاد و تصویرگری و ... به قلم آمده و اسباب توجه نویسنده به موضوع کتاب به روشنی تشریح شده است. بعد از مقدمه، فهرست مطالب فنّ جمیل به این شرح است:
- بخش اول، احوال و زندگی علمی محمد: زندگی در اصفهان، آشنایی با اسمیت، شاگردی پدر یا تلمذ در محضر استادان دیگر، آثار و میراث ناشناخته در اصفهان، مهاجرت به تهران، کارخانه یا کارگاه، سازمان و تشکیلات کارخانه، کارخانه های کاشی پزی تهران، شرکا و همکاران، ویژگیهای شخصیتی علی محمد و ...
- بخش دوم، شناسایی آثار: چگونه میتوانیم آثار علیمحمد را بشناسیم، آثار امضادار، فهرست آثار امضادار، تحلیل امضاها، حاشیهنویسیها، ...
- بخش سوم: سبکشناسی و تحلیل آثار، سبکشناسی، سبک صفوی، سبک قاجاری، سبک واقع گرایی، سبک خیالی، گلومرغ سازی، باستان گرایی، انواع خشت های کاشی و تزیینات حاشیه و ...
بخش چهارم، معرفی آثار: صورتنگاری، چهرهنگاری، صورت و تمثال ناصرالدین شاه، خودنگاره، صورتنگاری از ارامنه و اروپاییان، جنگ رستم با اسفندیار، مرگ رستم، خسرو شیرین، ... کاخ گلستان، کاخ سلطنت آباد، حرم عبدالعظیم، سقاخانهها، ... عمارت فرمانیه، موزهٔ مقدم، و ...
مکینژاد، مهدی. فن جمیل: زندگی و آثار علی محمد اصفهانی، کاشیساز و نقاشی دورۀ قاجار. فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران؛ مؤسسهٔ تألیف، ترجمه ونشر آثار هنری «متن»، ١۴٠٠.
اطلاعات بیشتر: وبسایت انتشارات متن